Rechtbank Zeeland-West-Brabant, 14-06-2016, ECLI:NL:RBZWB:2016:3739, BRE - 15 _ 2267

[A] heeft gesteld dat hij zijn vermogen na zijn overlijden aan de echtgenote en zijn twee kinderen nalaat. Hij voorziet grote problemen met zijn kinderen, als hij belanghebbende eveneens in zijn testament zou opnemen. Daarom heeft hij in zijn testament een minimale voorziening voor haar opgenomen. Hij ervaart echter een dringende morele verplichting om belanghebbende na zijn overlijden verzorgd achter te laten. Door de beide schenkingen heeft hij haar in staat gesteld het appartement van haar ouders te kopen, zodat zij verzekerd is van vaste inkomensstroom. Na zijn overlijden heeft zij dan voldoende financiële middelen om in haar eigen levensonderhoud te kunnen voorzien. Gelet op dit motief en de feiten en omstandigheden vermeld onder 2.1 tot en met 2.7, in onderling verband bezien, is de rechtbank van oordeel dat belanghebbende, op wie de bewijslast rust, aannemelijk heeft gemaakt dat het door haar verkregene heeft gestrekt tot voldoening aan een natuurlijke verbintenis. De rechtbank houdt daarbij rekening met de behoefte en welstand van belanghebbende en [A] ten tijde van de schenking en de duur van hun samenleving. Belanghebbende had immers de beschikking over een bescheiden vermogen ten opzichte van dat van [A]. De omvang van het vermogen van belanghebbende acht de rechtbank niet zodanig dat zij na het einde van de samenleving (al dan niet als gevolg van overlijden van [A]) geheel of in belangrijke mate in haar levensonderhoud kon voorzien. Daarbij acht de rechtbank mede van belang dat belanghebbende haar (parttime)dienstbetrekking heeft beëindigd en ook haar recht op een (aanvullende) uitkering is beëindigd. Gelet op de inkomens- en vermogenspositie van belanghebbende en haar leeftijd ten tijde van de schenking is de rechtbank van oordeel dat [A] door middel van de schenking aan belanghebbende naar objectieve maatstaven verondersteld kan worden te hebben voldaan aan een op hem rustende verzorgingsverplichting jegens haar.

De inspecteur heeft nog gesteld dat tijdens het leven en gedurende een relatie de schenking van € 150.000 naar maatschappelijke opvattingen niet kan worden aangemerkt als het voldoen aan een natuurlijke verbintenis. Een verplichting tot het verzorgd achterlaten bestaat enkel na het beëindigen van de relatie of na het overlijden en dat gelet op onzekere factoren en onvoorziene omstandigheden in de toekomst, het naar maatschappelijke opvattingen niet reëel is om daar tijdens leven in te voorzien, aldus de inspecteur. De rechtbank is van oordeel dat voor de beoordeling of de schenking in 2011 van € 150.000 heeft gestrekt tot voldoening aan een natuurlijke verbintenis het moment van het verrichten van de prestatie bepalend is en niet van belang is hoe belanghebbende er later financieel blijkt voor te staan (HR 17 oktober 1997, ECLI:HR:1997:LJN ZC2459 (NJ 1998, 692) rov 4.4). Voorts vloeit uit artikel 6:3, tweede lid, van het BW niet voort dat van een natuurlijke verbintenis tot voorziening in het levensonderhoud van iemand met wie degene die in het levensonderhoud bijdraagt enkel beperkt is tot die gevallen waarbij sprake is van beëindiging van een relatie.

Het beroep van de inspecteur op het arrest van de Hoge Raad van 28 september 1960, BNB 1960/284 wordt verworpen. In het arrest van de Hoge Raad van 28 september 1960, nr. 14 315, BNB 1960/284, ziet de rechtbank geen aanknopingspunt voor het standpunt van de inspecteur. In het daar besliste geval werd immers geen natuurlijke verbintenis aangenomen omdat niet aannemelijk werd geacht dat de echtgenoot tekort schoot in zijn plicht om de achterblijvende echtgenote verzorgd achter te laten. Dat de relatie nog niet was geëindigd speelde daarbij geen rol. Ook de uitspraak van het Gerechtshof ’s-Hertogenbosch van 8 februari 1985, BNB 1987/37 doet aan het voorgaande niet af nu uit die uitspraak niet is op te maken dat een regel als door de inspecteur bepleit, zijnde dat tijdens het leven dan wel gedurende een relatie het voldoen aan een natuurlijke verbintenis niet mogelijk is, niet kan worden gelezen. Dat [A] de verzorging van belanghebbende niet met zijn testament heeft geregeld brengt de rechtbank niet tot een ander oordeel. Hem staat het immers vrij zelf te bepalen hoe hij aan die verzorgingswens vorm wil geven en ter beoordeling van de rechtbank staat enkel het feitencomplex zoals zich dat daadwerkelijk heeft voorgedaan.

Het bezwaarschrift van 9 januari 2014 is op 10 januari 2014 door de inspecteur ontvangen. Het beroepschrift is op 8 april 2015 ingediend. De rechtbank doet uitspraak op 14 juni 2016. De termijn van 24 maanden voor de bezwaar- en beroepsprocedure is dus overschreden met ruim 5 maanden die geheel is toe te rekenen aan de bezwaarfase. De rechtbank heeft immers binnen 18 maanden beslist. De overschrijding komt dus voor rekening van de inspecteur. Gelet op dit een en ander is sprake van een overschrijding van de redelijke termijn met ruim 5 maanden, dus afgerond (naar boven, per half jaar) een half jaar.

Aangezien als uitgangspunt voor de schadevergoeding een tarief wordt gehanteerd van € 500 per halfjaar overschrijding, betekent dit dat recht bestaat op een schadevergoeding van € 500. De inspecteur wordt daarom veroordeeld tot vergoeding van € 500.