Rechtbank Zeeland-West-Brabant, 18-08-2022, ECLI:NL:RBZWB:2022:4789, 22/801

De rechtbank beoordeelt of de naheffingsaanslagen terecht zijn opgelegd. Meer specifiek beoordeelt de rechtbank of magische truffels voedingsmiddelen zijn in de zin van post a.1 van Tabel I bij de Wet OB, zodat op de levering van magische truffels het verlaagde tarief als bedoeld in artikel 9, tweede lid, onder a, van de Wet OB van toepassing is. Indien naar het oordeel van de rechtbank geen sprake is van voedingsmiddelen, zal de rechtbank tevens beoordelen of belanghebbende met vrucht een beroep kan doen op het rechtszekerheidsbeginsel. Tevens zal de rechtbank beoordelen of belanghebbende recht heeft op vergoeding van immateriële schade wegens overschrijding van de redelijke behandeltermijn van de zaken. Zij doet dat aan de hand van de argumenten die belanghebbende heeft aangevoerd (de beroepsgronden).

Uit artikel 98, derde lid, van Richtlijn 2006/112/EG (de Btw-richtlijn 2006) volgt dat de lidstaten een of twee verlaagde tarieven kunnen toepassen. Deze tarieven zijn uitsluitend van toepassing op de in bijlage III bij de Btw-richtlijn 2006 (Bijlage III) genoemde categorieën goederen en diensten.

Bijlage III bevat een lijst van de leveringen van goederen en de diensten waarop verlaagde btw-tarieven mogen worden toegepast. In onderdeel 1 vermeldt deze bijlage: levensmiddelen (met inbegrip van dranken, maar met uitsluiting van alcoholhoudende dranken) voor menselijke en dierlijke consumptie, levende dieren, zaaigoed, planten en ingrediënten welke gewoonlijk bestemd zijn voor gebruik bij de bereiding van levensmiddelen, alsmede producten die gewoonlijk bestemd zijn ter aanvulling of vervanging van levensmiddelen.

a. eet- en drinkwaren die plegen te worden aangewend voor menselijke consumptie;

b. producten die kennelijk zijn bestemd om te worden aangewend voor de bereiding van de onder a bedoelde eet- en drinkwaren en daarin geheel of ten dele opgaan;

c. producten die zijn bestemd om te worden aangewend als aanvulling op dan wel ter vervanging van de onder a bedoelde eet- en drinkwaren;

met dien verstande dat tot de voedingsmiddelen niet worden gerekend alcoholhoudende dranken;”

De Hoge Raad heeft, in navolging van het HvJ, geoordeeld² dat de in die zaak aan de orde zijnde producten, die aangeprezen werden als sekslustopwekkende middelen en ook als zodanig werden gebruikt, zijn samengesteld en verkocht voor andere effecten dan die welke noodzakelijk zijn voor de instandhouding, de werking en de ontwikkeling van het menselijk organisme en dat daarom deze producten niet gerangschikt kunnen worden onder post a.1, letter a of letter c, van Tabel I. Daarbij is het volgens de Hoge Raad niet van belang of deze producten bestanddelen bevatten die op zichzelf beschouwd bevorderlijk zijn voor de instandhouding, de werking en de ontwikkeling van het menselijk organisme.

Het primaire standpunt van belanghebbende houdt (in de kern) in dat magische truffels aangemerkt moeten worden als voedingsmiddelen en daarom belast moeten worden naar het verlaagde tarief. Belanghebbende merkt op dat magische truffels per 100 gram meer voedingstoffen bevatten dan andere voedingsmiddelen zoals bijvoorbeeld aardappelen, champignons, venkel en gemberwortel. De omstandigheid dat magische truffels gebruikt worden vanwege hun hallucinerende werking, doet hieraan niet af omdat de voedingsmiddelen die deze truffels bevatten noodzakelijk zijn voor de instandhouding, de werking en de ontwikkeling van het menselijke organisme.

De inspecteur is van mening dat het verlaagde tarief niet van toepassing is omdat op de website van belanghebbende magische truffels aangeprezen worden vanwege hun hallucinerende werking. De inspecteur heeft tevens gewezen op de omstandigheid dat op het etiket van magische truffels staat dat gebruikers 18 jaar of ouder moeten zijn. Tevens is verwezen naar de website van belanghebbende waarop onder meer is te lezen dat de aanbevolen hoeveelheid 15 gram is. Voor de eerste keer wordt op de website aanbevolen om te starten met een lagere dosering van 7-8 gram, aldus de inspecteur.

Naar het oordeel van de rechtbank zijn magische truffels geen levensmiddelen in de zin van Tabel I zodat ter zake van leveringen daarvan het verlaagde tarief geen toepassing kan vinden. De rechtbank acht hiervoor van belang dat magische truffels worden verkocht en geconsumeerd vanwege hun hallucinerende werking, waarbij de verkoop alleen plaatsvindt aan personen van boven de 18 jaar. Mede gelet op de (aanbevolen) hoeveelheid van die consumpties, kan geen sprake zijn van een product dat voedingstoffen bevat die dienen voor de opbouw, de energievoorziening en de regulering van het menselijk organisme en noodzakelijk zijn voor de instandhouding, de werking en de ontwikkeling van dat organisme zoals bedoeld in de hierboven genoemde arresten. Het primaire standpunt van belanghebbende faalt.

Belanghebbende heeft een beroep gedaan op het rechtszekerheidsbeginsel en gesteld dat er tot respectievelijk 20 april 2022 dan wel 18 december 2020 geen aanleiding was te veronderstellen dat magische truffels niet onder het verlaagde tarief vielen. Belanghebbende wijst hiervoor op het Besluit van de Staatssecretaris van 31 maart 2022³ (hierna: het Besluit) dat op 20 april 2022 in werking is getreden en volgens belanghebbende inhoudelijke wijzigingen bevat. In dit Besluit worden onder meer hallucinerende middelen zoals magische truffels specifiek uitgezonderd van post a.1 terwijl dit voorheen niet het geval was, aldus belanghebbende. Verder verwijst belanghebbende naar de arresten van de Hoge Raad van 19 december 2014⁴ en 19 juni 2015⁵ waarin is geoordeeld dat paddo’s voedingsmiddelen zijn omdat deze oraal worden ingenomen. Pas in zijn arrest van 18 december 2020 heeft de Hoge Raad een nieuwe invulling gegeven aan de termen ‘consumptiegoederen en voedingsmiddelen’. Belanghebbende is daarom van mening dat zijn beroep op het rechtzekerheidsbeginsel, in ieder geval tot aan het Besluit dan wel het arrest van de Hoge Raad van 18 december 2020, gehonoreerd dient te worden.

Belanghebbende heeft verzocht om prejudiciële vragen te stellen aan de Hoge Raad vanwege de grote belangen en de verwachte procedures over dit geschil.

De rechtbank ziet geen aanleiding voor het stellen van prejudiciële vragen aan de Hoge Raad. Gelet op het hiervoor genoemde arrest X van het HvJ van 1 oktober 2020 alsmede het hiervoor genoemde arrest van de Hoge Raad van 18 december 2020 is de opgeworpen rechtsvraag voldoende duidelijk beantwoord. De vraag of magische truffels voedingsmiddelen zijn, is een feitelijke vraag die zich niet leent voor beantwoording door de Hoge Raad.

Belanghebbende heeft - uitgaande van € 500 per overschrijding per half jaar - recht op een schadevergoeding van € 1.000. Omdat de bezwaarfase afgerond 18 maanden heeft geduurd en daarmee 12 maanden te lang, komt de schadevergoeding volledig voor rekening van de inspecteur.