Rechtbank Zeeland-West-Brabant, 15-09-2022, ECLI:NL:RBZWB:2022:5395, AWB - 21 _ 2519

De rechtbank beoordeelt of de inspecteur de naheffingsaanslag omzetbelasting terecht heeft vastgesteld. Zij doet dat aan de hand van de argumenten die belanghebbende heeft aangevoerd, de beroepsgronden.

Naar het oordeel van de rechtbank heeft de inspecteur de naheffingsaanslag omzetbelasting terecht opgelegd. Hierna legt de rechtbank uit hoe zij tot dit oordeel komt en welke gevolgen dit oordeel heeft.

Op grond van artikel 9, eerste lid, van de Wet OB bedraagt de belasting 21 percent. In afwijking van het eerste lid bedraagt de belasting op grond van artikel 9, tweede lid, onderdeel a, van de Wet OB, 9 percent voor leveringen van goederen en diensten genoemd in de bij de Wet OB behorende tabel I.

Belanghebbende stelt zich op het standpunt dat het verlenen van toegang tot een voorstelling de hoofdprestatie is waarbij het gebruik van de garderobe, het pauzedrankje en de administratiekosten geen doel op zichzelf zijn maar slechts dienen om de hoofdprestatie aantrekkelijker te maken en, door de efficiënte inrichting ervan, te optimaliseren. Hierdoor is volgens belanghebbende sprake van een samengestelde prestatie nu de prijs van het (alcoholische) pauzedrankje – samen met de prijs van de garderobe en administratie – deel uit maakt van de prijs van het entreekaartje. Ter motivering van dit standpunt heeft belanghebbende onder meer verwezen naar de uitspraak van Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden van 21 november 2017, ECLI:NL:GHARL:2017:10125 (hierna: de obstacle run-uitspraak).

Tussen partijen is uitsluitend in geschil of aan de tweede uitzondering wordt voldaan. Daarbij is het volgende van belang. De vraag of sprake is van een prestatie die gebruikmaking van de hoofdprestatie optimaal maakt, moet worden beoordeeld vanuit het perspectief van de gemiddelde afnemer van die hoofdprestatie. Bij die beoordeling moet het economische doel van de samengestelde prestatie in acht worden genomen, waarbij ook het belang van de afnemer van die prestatie in overweging moet worden genomen. Een aanwijzing dat een prestatie bijkomend is, kan zijn gelegen in de omstandigheid dat die prestatie voor de gemiddelde afnemer van de hoofdprestatie geen afzonderlijk belang heeft ten opzichte van de hoofdprestatie. Indien binnen de kring van afnemers van de hoofdprestatie het belang bij het afnemen van de nevenprestatie onderling verschilt, vormt dat echter een aanwijzing dat geen sprake is van een bijkomende prestatie die het fiscale lot van de hoofdprestatie moet delen. Hetzelfde geldt voor de omstandigheid dat een afzonderlijke vergoeding voor de nevenprestatie wordt berekend en voor de omstandigheid dat de afnemer een keuze heeft om de nevenprestatie al of niet af te nemen. ²

De rechtbank overweegt, in lijn met haar uitspraak van 17 juni 2021, ECLI:NL:RBZWB:20213059, dat hoewel zij aannemelijk acht dat een pauzedrankje het bezoek aan een theater aangenamer maakt, het verstrekken van (alcoholische) drankjes in de pauze niet meebrengt dat dit de gebruikmaking van de hoofdprestatie, namelijk het bezoek aan de theatervoorstellingen, als zodanig optimaal maakt. Naar het oordeel van de rechtbank is, mede gelet op het arrest van de Hoge Raad van 7 mei 2021³, het verkrijgen van een drankje vanuit het perspectief van een gemiddelde bezoeker een afzonderlijk belang ten opzichte van toegang tot de theatervoorstelling. In het voornoemde arrest heeft de Hoge Raad geoordeeld dat het gelegenheid geven voor parkeren bij een pretpark niet als een bijkomende prestatie kan worden gezien, maar een doel op zich is. Weliswaar werden in die zaak de parkeerkaartjes afzonderlijk van het entreekaartje verkocht, terwijl in de situatie van belanghebbende de prijs van de pauzedrankjes verwerkt is in de prijs van het entreekaartje, maar dit laatste is niet doorslaggevend.⁴ De omstandigheid dat het pauzedrankje hierdoor door iedereen wordt afgenomen, terwijl de bezoeker van het pretpark de keuze heeft om met de auto naar het pretpark te reizen, doet er niet aan af dat de afnemer een afzonderlijk te onderscheiden belang heeft bij de verstrekking van het pauzedrankje.

De rechtbank volgt belanghebbende dan ook niet in haar standpunt dat het pauzedrankje net als de garderobe-, reserverings- en verkoopkosten als bijkomende prestatie bij de hoofdprestatie (het verlenen van toegang tot voorstellingen) moet worden gezien. De rechtbank acht niet aannemelijk dat de aard van de prestatie van de verstrekking van het pauzedrankje bezien vanuit gemiddelde afnemer gelijk is aan de overige genoemde prestaties. Belanghebbende heeft nog verwezen naar de toelichting van de Staatssecretaris op tabel I bij de Wet op de omzetbelasting, paragraaf 3.2.2⁵, maar die toelichting noopt niet tot een ander oordeel.

Overigens heeft het ter beschikking stellen van een pauzedrankje ook een economisch doel bezien vanuit belanghebbende. Door een entreeprijs, inclusief pauzedrankje, te hanteren kan belanghebbende een hogere entreeprijs vragen. De stelling van belanghebbende dat de prijs van een drankje die inbegrepen is bij het entreebewijs lager is dan de prijs bij losse verkoop van drankjes, maakt het voorgaande niet anders. De prijsstelling als zodanig is niet beslissend voor beantwoording van de vraag of sprake is van een zelfstandige prestatie of een prestatie die opgaat in een andere prestatie. Ook het beroep op de obstacle run-uitspraak leidt niet tot een ander oordeel, reeds omdat de feitelijke situatie daar anders was.

Het voorgaande betekent dat het verlenen van toegang tot een voorstelling en het pauzedrankje voor de heffing van omzetbelasting als te onderscheiden en zelfstandige prestaties moeten worden beschouwd. Tussen partijen is dan niet in geschil dat de naheffingsaanslag in beginsel tot het juiste bedrag is opgelegd.

Belanghebbende heeft zich op het standpunt gesteld dat het vertrouwensbeginsel in de weg staat aan het opleggen van de naheffingsaanslag omzetbelasting. Daartoe voert belanghebbende aan dat de inspecteur niet heeft gereageerd op haar brief van 19 juli 2018 en dat de inspecteur de teruggaven van omzetbelasting conform de door haar ingediende suppletieaangiften heeft verleend. Volgens belanghebbende mocht zij gelet op die omstandigheden, ondanks het op de teruggaafbeschikkingen opgenomen voorbehoud, ervan uitgaan dat de inspecteur het door haar in de brief van 19 juli 2018 ingenomen standpunt volgde.

De rechtbank stelt voorop dat voor het aannemen van in rechte te honoreren vertrouwen moet worden beoordeeld of sprake is van – in onderlinge samenhang te beoordelen – omstandigheden die bij belanghebbende de indruk hebben kunnen wekken dat een door de inspecteur gevolgde gedragslijn berust op een bewuste standpuntbepaling.⁶ Naar het oordeel van de rechtbank is dat hier niet het geval. De teruggaven omzetbelasting zijn door middel van standaardbeschikkingen verleend. Deze beschikkingen bevatten geen enkele indicatie dat de inspecteur het standpunt van belanghebbende inhoudelijk heeft beoordeeld en op basis van die beoordeling teruggaven heeft verleend. Integendeel, de beschikkingen bevatten een voorbehoud van correctie bij later onderzoek.

Dat belanghebbende voorafgaand aan de suppletieaangiften haar standpunt kenbaar heeft gemaakt aan de inspecteur in de brief van 19 juli 2018, maakt in dit geval niet dat bij belanghebbende redelijkerwijs de indruk kan zijn gewekt dat sprake is van een bewuste standpuntbepaling aan de zijde van de inspecteur. Redenen daarvoor zijn het ruime tijdsverloop – tien maanden – tussen de brief van belanghebbende en de suppletieaangiften, het uitblijven van een reactie van de inspecteur op die brief en de voor belanghebbende kenbare standaardwijze van automatische afdoening van suppletieaangiften. Het beroep op het vertrouwensbeginsel slaagt daarom niet.