Rechtbank Zeeland-West-Brabant, 24-02-2022, ECLI:NL:RBZWB:2022:936, AWB - 16 _ 227

Het gaat hier om zaken van verscheidene belanghebbenden, aan welke zaken in totaal 87 zaaknummers zijn toegekend (hierna: de 87 zaken). In de bijlage bij deze uitspraken is een overzicht opgenomen van de zaaknummers en de belanghebbenden. Het overzicht is ontleend aan de hierna bij 1.11 vermelde bijlage bij de brief van de gemachtigde van 6 oktober 2021.

Hoewel het om verscheidene belanghebbenden gaat, doet de rechtbank hierbij in één geschrift uitspraken in al deze zaken. Dit heeft de volgende achtergrond.

De gemachtigde heeft zeer veel procedures namens buitenlandse beleggingsfondsen aanhangig gemaakt waarin onder meer met een beroep op het unierecht verzocht is om teruggaaf van Nederlandse dividendbelasting. Deze procedures zijn lange tijd aangehouden in verband met door de rechtbank gestelde prejudiciële vragen aan de Hoge Raad.¹ De Hoge Raad heeft deze vragen beantwoord in zijn beslissing van 23 oktober 2020 (de beslissing van de Hoge Raad van 23 oktober 2020).²

Gelet op het grote aantal procedures van de gemachtigde heeft de rechtbank bij brief van 3 maart 2020 aan de gemachtigde diverse regievragen gesteld, nadat eerder regiezittingen zijn gehouden. De rechtbank heeft de gemachtigde daarbij de gelegenheid geboden om met een concreet plan te komen voor de (nadere) motivering van de beroepschriften, bijvoorbeeld in ‘batches’ (een gefaseerde indiening), zodra de Hoge Raad heeft beslist op de prejudiciële vragen.

De gemachtigde heeft op de in 1.4 bedoelde brief gereageerd voor wat betreft de zaken van Spezial-Sondervermögen met één deelnemer. Voor de overige zaken heeft de gemachtigde geen concreet plan als bedoeld in 1.4 ingediend.

De rechtbank heeft op 10 december 2020 een regiezitting gehouden met de gemachtigde en de inspecteur. Voorafgaand aan die zitting is een brief van 30 november 2020 met regievragen gestuurd aan de gemachtigde. Daarbij is, met betrekking tot de zaken waarin een verzochte teruggaaf van dividendbelasting (mede) is gebaseerd op de vergelijking met een Nederlandse fiscale beleggingsinstelling (fbi), gevraagd of de desbetreffende belanghebbende instemt met het doen van een vervangende betaling, als bedoeld in onderdeel 5.4 van de beslissing van de Hoge Raad van 23 oktober 2020.

Bij brief van 26 januari 2021 (begeleidende brief bij verzending van het proces-verbaal van de regiezitting) is de gemachtigde verzocht om de openstaande regievragen te beantwoorden. Bij brief van 23 april 2021 is de gemachtigde herinnerd aan dit verzoek. Bij brief van 21 mei 2021 heeft de gemachtigde gereageerd. Op de (regie)vraag over instemming met het doen van een vervangende betaling, is geantwoord: “In het algemeen zullen wij belanghebbenden adviseren om vooralsnog niet in te stemmen met het doen van een vervangende betaling”. Als motivering is daarbij gegeven, in de kern, (i) dat de Hoge Raad geen volledig rechtsherstel biedt omdat uitgegaan wordt van een vergelijking op alleen fondsniveau en omdat sprake is van strijdigheid met het Unierecht, en (ii) dat de vervangende betaling alleen over Nederlandse inkomsten moet worden berekend en dat er in ieder geval een aftrek van circa 5% moet worden toegestaan voor de gemaakte kosten, zodat in ieder geval over de kosten van het fonds een teruggave van dividendbelasting wordt verleend. Verder heeft de gemachtigde onder meer aangevoerd, kort gezegd, de beslissing van de Hoge Raad van 9 april 2021³ (hierna: de beslissing van de Hoge Raad van 9 april 2021) inzake de afdrachtsverminderingsregeling (Unierechtelijk) onjuist te achten.

Bij brief van 22 april 2021 heeft de inspecteur, onder verwijzing naar de beslissing van de Hoge Raad van 9 april 2021, de rechtbank in overweging gegeven om beroepszaken waarin enkel een beroep gedaan wordt op de afdrachtvermindering zonder zitting af te doen.

Bij brief van 24 juni 2021 zijn de gemachtigde en de inspecteur bericht dat in de dividendbelastingzaken waarin de gemachtigde als gemachtigde optreedt en die eerder op regiezitting zijn geweest, de behandelend meervoudige kamer heeft besloten om, op grond van artikel 8:12 van de Awb, mr. Van Ginneken als rechter-commissaris (hierna: de rechter-commissaris) op te dragen het vooronderzoek te verrichten in die zaken.

Bij brief van 11 augustus 2021 heeft de rechter-commissaris de gemachtigde in de gelegenheid gesteld om een (nadere) motivering in te dienen in ongeveer 200 zaken, waaronder de onderhavige zaken.

Bij brief van 6 oktober 2021 heeft de gemachtigde de rechtbank ervan in kennis gesteld dat een aantal fondsen geen gebruik wil maken van de gelegenheid de aanhangige beroepen (nader) te motiveren. De namen van deze fondsen en de door de rechtbank aan de beroepen van deze fondsen toegekende zaaknummers zijn opgenomen in bijlage 3 bij de hiervoor bedoelde brief.

Bij brief van 11 november 2021 heeft de rechter-commissaris de inspecteur gevraagd of, en zo ja op welke wijze, (nader) verweer zal worden gevoerd in de 87 zaken.

Bij brief van 1 december 2021 heeft de inspecteur in algemene zin (nogmaals) zijn standpunt uiteengezet over teruggaafverzoeken waarvoor de teruggaafregeling relevant is en teruggaafverzoeken waarvoor de afdrachtverminderingsregeling relevant is. De inspecteur heeft de rechtbank daarbij ook geïnformeerd dat in de 87 zaken verder geen (nader) verweer zal worden gevoerd en dat deze zaken zonder zitting kunnen worden afgedaan.

Bij brief van 10 januari 2022 heeft de gemachtigde de rechtbank meegedeeld dat hij een mondelinge behandeling van de 87 zaken niet nodig acht.

De rechter-commissaris heeft de meervoudige kamer hierover geïnformeerd. De rechtbank (de meervoudige kamer) heeft vervolgens besloten om met toepassing van artikel 8:57 van de Awb te bepalen dat het onderzoek ter zitting achterwege blijft en dat het onderzoek wordt gesloten. De inspecteur en de gemachtigde zijn hierover bij brief van 15 februari 2022 geïnformeerd.

Gelet op de algemene, niet-zaakspecifieke, wijze waarop partijen hebben gecorrespondeerd over de 87 zaken, en de omstandigheid dat in wezen als uitgangspunt alleen rechtskundige kwesties voorliggen, doet de rechtbank uitspraken in de 87 zaken in één geschrift.⁴