MBB 2022/1 - Is Thomas Hobbes’ Leviathan een fiscale knevelaar?
Aflevering 1, gepubliceerd op 04-01-2022 geschreven door Bakker, D.WIn Leviathan (1651) bepleit de Engelse filosoof Thomas Hobbes (1588-1679) een sterke staat die vrees inboezemt, burgers tot gehoorzaamheid dwingt en tegen elkaar beschermt ter voorkoming van gewelddadige conflicten. De rechtsfilosofische legitimiteit van deze staat berust op een maatschappelijk verdrag waarbij mensen de soeverein een vrijwel onbeperkte volmacht verlenen om namens hen te handelen. Deze bijdrage werpt de blik op de rechtsfilosofie zoals Hobbes deze in Leviathan uiteenzet en onderzoekt de vraag welke visie op belastingheffing hieruit volgt. Dan wordt duidelijk dat Hobbes een belastingsysteem voorstaat waarbij de belastingdruk, uitgaande van het profijtbeginsel, door middel van een consumptiebelasting gelijkelijk over de bevolking wordt verdeeld en de staat de belastingen int op basis van algemene regels die de rechtszekerheid en rechtsgelijkheid ten goede komen. Omdat Hobbes’ staat geen machtenscheiding kent, is er geen garantie dat de soeverein zijn absolute macht niet zal misbruiken waardoor (fiscale) willekeur een substantieel risico vormt.