Rechtbank Gelderland, 27-01-2015, ECLI:NL:RBGEL:2015:385, AWB - 14 _ 3058

De waarde(n) van de onroerende zaak in het economische verkeer in vrij opleverbare staat worden vastgesteld per 1-1-2007 en per 1-10-2009.

6. In verband met de vaststellingsovereenkomst is het woon/werkpand op 3 maart 2011 gezamenlijk getaxeerd door de taxateur van eiser en de taxateur van verweerder. Daarbij is overeenstemming over de waarden in vrij opleverbare staat bereikt en is de waarde van de woning per 1 januari 2007 bepaald op € 540.000 en de waarde van de praktijkruimte op

7. Bij brief van 21 oktober 2011 schrijft verweerder onder meer het volgende aan eiser:

8. Eiser heeft over het belastingjaar 2009 aangifte IB/PVV gedaan naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van -/- € 83.519. In de aangifte is een boekverlies in aanmerking genomen ter zake van het woon/werkpand. Bij de overgang naar privé na staking van de onderneming (hierna: de uitbreng) is een waarde voor het pand in aanmerking genomen van € 145.000 voor het praktijkgedeelte plus 65 % van € 495.000 voor het woondeel. Verminderd met een boekwaarde van € 652.050 geeft dit een boekverlies van

€ 185.300.

9. Bij brief van 26 september 2013 heeft verweerder aan eiser medegedeeld dat het belastbaar inkomen uit werk en woning nader zal worden vastgesteld op € 111.201. In de definitieve aanslag IB/PVV 2009, gedagtekend 23 oktober 2013, is het aangegeven belastbaar inkomen als volgt gecorrigeerd:

10. Eiser heeft op 6 november 2013 bezwaar gemaakt tegen de aanslag IB/PVV 2009.

11. In geschil is de waarde die in 2007 bij inbreng moet worden gehanteerd voor het door eiser bewoonde gedeelte van de onroerende zaak en daarmee de boekwaarde waarvan bij staking in 2009 moet worden uitgegaan. Partijen zijn verdeeld over de invloed van de zelfbewoning op de waarde in vrij opleverbare staat ten tijde van de inbreng. De waarde in vrij opleverbare staat, de gehanteerde uitbrengwaarde en de toegepaste afschrijvingen sinds 2007 zijn tussen partijen niet in geschil.

12. Eiser stelt zich op het standpunt dat bij inbreng en bij uitbreng een andere waardedruk gehanteerd moet worden. Eiser wijst op het Besluit van de Staatssecretaris van Financiën van 31 augustus 2009, CPP 2009/1092M (hierna: het Besluit) en stelt dat de ‘huurder-is-koper-analogie’ die volgens het Besluit geldt bij vrijwillige uitbreng, ook bij vrijwillige inbreng mag worden toegepast. Hierbij verdedigt eiser primair dat hij aan het Besluit het vertrouwen mag ontlenen dat geen waardedruk in verband met zelfbewoning in aanmerking hoeft te worden genomen. Subsidiair dient maximaal een waardedruk van 5 % in aanmerking te worden genomen en meer subsidiair bedraagt de waardedruk volgens eiser maximaal 10 %. Indien dit tot een verstoring van de totaalwinstgedachte zou leiden, heeft de staatssecretaris dit met het Besluit bewust in het leven geroepen. Voorts stelt eiser dat verweerder het gelijkheidsbeginsel heeft geschonden. Met een beroep op de meerderheidsregel stelt eiser dat de waardedruk op 5 % respectievelijk op 10 % dient te worden bepaald. Eiser betwist de bruikbaarheid van de door verweerder toegepaste Discounted Cash Flow methode (DCF-methode), en zo deze wel toepasbaar is, heeft verweerder onjuiste uitgangspunten gehanteerd, aldus eiser. Ter zitting heeft eiser zijn standpunt dat verweerder op grond van de gesloten vaststellingsovereenkomst gebonden is aan de getaxeerde waarde voor 2007 (zonder waardedruk) laten varen.

13. Ter zitting heeft verweerder zich nader op het standpunt gesteld dat bij inbreng en uitbreng dezelfde waardedruk van toepassing is. Hij bepleit primair bij inbreng dezelfde waardedruk te hanteren als bij de uitbreng, namelijk 35 %. Uitsluitend voor het geval de rechtbank van oordeel zou zijn dat de waardruk bij inbreng en uitbreng op verschillende percentages vastgesteld kan worden, bepleit verweerder nog de DCF-methode bij inbreng. Hierbij stelt hij de juiste uitgangspunten te hebben gehanteerd. Verweerder bestrijdt eisers beroep op toepassing van het Besluit bij inbreng. Ook het gelijkheidsbeginsel is volgens verweerder niet geschonden.

14. In zijn arrest van 1 februari 2013, nr. 11/03882, ECLI:NL:HR:2013:BX4036 oordeelde de Hoge Raad als volgt:

“In de situatie dat een belastingplichtige een onderneming begint en bij die gelegenheid een pand vanuit zijn privévermogen doet overgaan naar het ondernemingsvermogen, dient dit pand daarin te worden geactiveerd voor de waarde in het economische verkeer die daaraan ten tijde van de inbreng kan worden toegekend. Daarbij vormt duurzame zelfbewoning een omstandigheid die de waarde van het pand kan beïnvloeden en waarmee bij het bepalen van die waarde rekening dient te worden gehouden.”

15. Partijen zijn verdeeld over het antwoord op de vraag hoe groot de invloed van de zelfbewoning op de waarde van het pand is ten tijde van de inbreng. Vaststaat dat zij de invloed van de zelfbewoning bij de uitbreng in 2009 beiden waarderen op 35 %.

16. De rechtbank ziet in beginsel geen reden om in 2007 en 2009 de waardedruk op verschillende wijze vast te stellen. Partijen hebben immers desgevraagd ter zitting bevestigd dat de feiten en omstandigheden met betrekking tot de zelfbewoning in beide jaren gelijk waren. Wanneer de waardedruk bij inbreng op andere wijze zou worden bepaald dan bij uitbreng dan zouden voordelen (daaronder begrepen de nadelen) tot de winst worden gerekend die in werkelijkheid niet behoren tot de gezamenlijke voordelen die (onder welke naam en in welke vorm dan ook) worden verkregen uit de onderneming. De zogenoemde totaalwinstgedachte zou dan worden doorkruist. Nu de feiten en omstandigheden in beide jaren gelijk waren en de waardedruk in 2009 volgens beide partijen op 35 % kan worden gesteld, ziet de rechtbank in beginsel geen reden om in 2007 uit te gaan van een lagere waardedruk dan 35 %.

17. Vervolgens dient de rechtbank te beoordelen of eiser gelet op het Besluit er op mag vertrouwen dat de waardedruk bij inbreng toch op andere wijze mag worden bepaald dan bij uitbreng. De rechtbank is van oordeel dat dit niet het geval is. Bij de onder punt 3. van het Besluit beschreven situatie, waarop eiser zich beroept, gaat het om een vrijwillige overgang naar privé, omdat sprake is van een bijzondere omstandigheid die keuzeherziening rechtvaardigt. Het gaat dan om de situatie dat, indien een bepaalde wettelijke bepaling of uitleg daarvan bij het maken van de keuze reeds had gegolden, eiser een andere keuze had gemaakt. Hiervan is in het geval van eiser geen sprake. Eiser heeft het woongedeelte bewust tot zijn ondernemingsvermogen gerekend. Goedkeurende besluiten hebben geen ruimer toepassingsbereik dan waarvoor zij zijn gegeven. Ook overigens ziet de rechtbank geen reden om de aan de betreffende goedkeuring ten grondslag liggende gedachte (huurder is koper) analoog op eisers situatie toe te passen. Bij eiser is de situatie namelijk niet vergelijkbaar met de ‘huurder is koper’ situatie, waarbij gebruik en eigendom in één hand komen en de huur in feite eindigt. Bij eiser is hiervan geen sprake. Het gebruik van de woning bleef immers in stand bij inbreng van het woon/werkpand in de maatschap met de BV. Bezien vanuit de maatschap leverde de bewoning van de woning door eiser nog steeds een waardedruk op. Gezien het voorgaande is er geen reden om eisers beroep op het Besluit te honoreren.

18. Voorts beroept eiser zich ten aanzien van het gelijkheidsbeginsel op de zogenoemde meerderheidsregel. Voor een geslaagd beroep op de meerderheidsregel is nodig dat eiser aannemelijk maakt dat in de meerderheid van de gelijke gevallen een juiste wetstoepassing achterwege is gebleven. Eiser verwijst hierbij primair naar de uitspraak van Gerechtshof Arnhem van 26 juli 2011, nr. 11-00025, ECLI:NL:GHARN:2011:BR4570. In deze casus brachten de grenzen der redelijkheid echter mee dat het betreffende pand niet tot het ondernemingsvermogen gerekend kon worden. Van een onjuiste toepassing van het recht bij de inbreng in de onderneming is in die casus dan ook geen sprake. De omstandigheid dat de inspecteur in die procedure een bepaald subsidiair standpunt innam, heeft niet tot een onjuiste wetstoepassing geleid waarop eiser zich thans zou kunnen beroepen. Eiser stelt voorts dat er in twee andere, niet nader genoemde zaken - van een andere gemachtigde - compromissen zouden zijn gesloten met toepassing van de door eiser voorgestane waardedruk. Tegenover de betwisting door verweerder is deze blote stelling van eiser niet voldoende om aannemelijk te achten dat er sprake is van gelijke gevallen waarin een juiste wetstoepassing achterwege is gebleven. Het beroep op de meerderheidsregel slaagt derhalve niet.

19. Het overwogene onder 17. en 18. brengt mee dat er geen aanleiding is om van het onder 16. beschreven uitgangspunt af te wijken en dient de waardedruk bij inbreng op 35 % te worden vastgesteld. Het standpunt van verweerder met betrekking tot de DCF methode behoeft daardoor dan geen bespreking meer. Bij een waardedruk bij inbreng van 35 % bedraagt het inkomen uit werk en woning in 2009 volgens verweerders berekening € 85.639. Eiser heeft desgevraagd ter zitting verklaard verweerders berekening cijfermatig niet te betwisten. De rechtbank zal het belastbaar inkomen uit werk en woning dienovereenkomstig vaststellen.

20. Nu eiser geen afzonderlijke gronden tegen de beschikking heffingsrente heeft aangevoerd, zal de in rekening gebrachte heffingsrente dienen te worden verminderd overeenkomstig de vermindering van de aanslag.

21. Gelet op het voorgaande dient het beroep gegrond te worden verklaard.

22. De rechtbank ziet aanleiding verweerder te veroordelen in de kosen die eiser in verband met het bezwaar en beroep heeft moeten maken. Eiser heeft daarbij verzocht om een vergoeding van de integrale proceskosten. De rechtbank wijst dit verzoek af, omdat geen sprake is van bijzondere omstandigheden als bedoeld in het derde lid van artikel 2 van het Besluit proceskosten bestuursrecht (hierna: het Besluit proceskosten). De rechtbank stelt de proceskostenvergoeding voor de beroepsmatige verleende rechtsbijstand overeenkomstig het Besluit proceskosten vast op € 1.460 (1 punt voor het indienen van het bezwaarschrift en 1 punt voor de hoorzitting met een waarde per punt van € 243, 1 punt voor het indienen van het beroepschrift en 1 punt voor het verschijnen ter zitting met een waarde per punt van € 487 en een wegingsfactor 1). Voorts kent de rechtbank een vergoeding toe voor de inschakeling van een deskundige. Van de factuur van makelaardij [D] komt een bedrag van € 193,60 voor vergoeding in aanmerking, zijnde 2 uren naar een tarief van € 80 per uur verhoogd met BTW (vergelijk Hoge Raad 13 juli 2012, ECLI:NL:HR:2012:BX0919 en de door de belastingkamers van de gerechtshoven op www.rechtspraak.nl gepubliceerde richtlijn). Van overige voor vergoeding in aanmerking komende kosten is de rechtbank niet gebleken.