Rechtbank Noord-Nederland, 15-02-2018, ECLI:NL:RBNNE:2018:703, AWB - LEE 14 _ 2578 en LEE 15_858

Geschil en beoordeling

‘Fair balance’

Ook voor de handhaving van het loon van het afgelopen kalenderjaar als een eenvoudig te hanteren heffingsgrondslag geldt dat die keuze gerechtvaardigd was. Dat daarmee tevens wordt geheven over een heffingsgrondslag waarin loon is begrepen dat is genoten vóór de aankondiging van de verlenging op 1 maart 2013 leidt niet tot strijd met artikel 1 EP. Dat wordt niet anders doordat op 11 april 2013 is afgezien van de aangekondigde maatregelen onder het voorbehoud dat aanvullende maatregelen zouden worden genomen als nadere ramingen voor het jaar 2014 daartoe aanleiding zouden geven, zoals inderdaad is geschied.

De omstandigheid dat de crisisheffing voor 2013 was ingevoerd als regeling met een eenmalig karakter betekent niet dat de verlenging van die regeling voor 2014 op die grond in strijd komt met artikel 1 EP.”.

10. In het hiervóór genoemde arrest van 29 januari 2016, nr. 15/00340, ECLI:NL:HR:2016:121, heeft de Hoge Raad deze conclusie van A-G Wattel uitdrukkelijk niet overgenomen. De Hoge Raad heeft overwogen dat de invoering van de crisisheffing in beginsel leidt tot een doorbreking van de ‘fair balance’ tussen de belangen van het betrokken individu en het algemene belang, maar dat voldoende specifieke en dwingende redenen aanwezig waren om te komen tot de invoering van de crisisheffing. De omstandigheid dat wordt geheven over een heffingsgrondslag waarin loon is begrepen dat is genoten vóór de eerste aankondiging van de crisisheffing heeft de Hoge Raad niet tot een ander oordeel gebracht. Het enige relevante toetsingsmoment is derhalve het moment wanneer het loon in fiscale zin is genoten (zie r.o. 2.4.11). Deze vormgeving van de grondslag voor de crisisheffing (aansluiten bij loon dat is betaald in 2012) heeft de Hoge Raad aangemerkt als een in dit verband te billijken, eenvoudig te hanteren maatstaf (r.o. 2.4.12). De rechtbank ziet geen reden om af te wijken van dit arrest van de Hoge Raad van 29 januari 2016, nr. 15/00340, ECLI:NL:HR:2016:121.

10. Inmiddels heeft ook het EHRM zich uitgelaten over de vraag of de crisisheffing op regelniveau in strijd komt met artikel 1 EP wegens schending van de 'fair balance'. In de ontvankelijkheidsbeslissing van 14 november 2017, nr. 46184/16, ECLI:CE:ECHR:2017:1114DEC004618416, is die vraag ontkennend beantwoord (zie met name par. 98). Er is dus geen strijd met artikel 1 EP op regelniveau.

12. Eiseres heeft gesteld dat de crisisheffing voor haar een door artikel 1 EP verboden individuele en buitensporige last vormde. Als gevolg van de crisisheffing is de liquiditeitspositie van eiseres zodanig geraakt dat daarmee bij de bedrijfsvoering rekening moest worden gehouden. Eiseres heeft minder kunnen voldoen aan investerings-verplichtingen, er is specifiek minder geld besteed aan het product voetbal (spelers en jeugdopleiding), en de beoogde coördinator jeugdscouting is niet aangenomen. Eiseres heeft geld bij investeerders moeten lenen tegen een rente van 8% om de selectie kwalitatief en kwantitatief op niveau te houden. Eiseres heeft afgezien van de investering in een voor de consument nieuwe betaalmethode in het stadion. Eiseres heeft voorts in de voorbije jaren ingezet op het verlagen van de kosten en daartoe zijn de volgende maatregen genomen: - verlagen van de salarissen van de spelers, met daarbij tevens het versoberen van de premieregeling;- verhogen van de eigen bijdrage van spelers voor auto’s, maaltijden en dergelijke;- voeren van gesprekken met de gemeente om te komen tot een verlaging van de huisvestingskosten;- geen loonsverhogingen voor personeelsleden;- formatiestop en tijdelijke contracten worden per definitie niet verlengd:- versobering van de secundaire arbeidsvoorwaarden. De crisisheffing wordt voor het leeuwendeel door de groep "betaald voetbal organisaties" (BVO’s) gedragen, en de reeds aanwezige financiële problemen worden door de crisisheffing meer structureel van aard. Door de crisisheffing is uitsluitend sprake van financiële achteruitgang.

12. Verweerder heeft aangevoerd dat de door eiseres genoemde maatregelen niet in verhouding staan tot het bedrag van € 96.327 in 2013 en € 136.278 in 2014 aan crisisheffing. De gestelde, niet-gedane uitgaven als gevolg van de crisisheffing zijn aanzienlijk hoger dan het bedrag van de crisisheffing. Verweerder betwist dat de door eiseres genoemde uitgaven alle niet gedaan zijn als gevolg van de crisisheffing. Voorts heeft verweerder gewezen op het jaarverslag en de aanhoudende financiële crisis genoemd als belangrijke oorzaak voor de (bedrijfs)economische malaise in het betaald voetbal.

12. De rechtbank constateert dat eiseres is geconfronteerd met op zichzelf aanzienlijke bedragen aan te betalen crisisheffing. Naar het oordeel van de rechtbank is bij het beoordelen van de vraag of sprake is van een individuele buitensporige last evenwel niet doorslaggevend dat sprake is van een in absolute zin hoog belastingbedrag (zie Hoge Raad 20 juni 2014, nr. 13/01431, ECLI:NL:HR:2014:1463) of dat van eiseres een hoger bedrag dan gemiddeld wordt geheven, maar of eiseres als gevolg daarvan een last moet dragen die, gezien de specifiek voor haar individuele situatie geldende feiten en omstandigheden, als buitensporig moet worden aangemerkt (zie ook Hoge Raad 17 maart 2017, nr. 15/04187, ECLI:NL:HR:2017:441). Dat eiseres, met relatief veel veelverdieners, harder door de crisisheffing wordt geraakt dan andere werkgevers, is inherent aan de vormgeving van de crisisheffing waarvoor de wetgever gekozen heeft en welke binnen de aan de wetgever toekomende beoordelingsmarge valt. Met hetgeen eiseres heeft gesteld is naar het oordeel van de rechtbank geen duidelijk, althans een onvoldoende sterk causaal verband aanwezig tussen de crisisheffing en (de noodzaak van) de reeks van getroffen maatregelen. Zonder een nadere toelichting, die ontbreekt, is dat causale verband met elk van die maatregelen niet aannemelijk. Het is naar het oordeel van de rechtbank ook niet aannemelijk geworden dat de last van de crisisheffing zich in het geval van eiseres sterker laat voelen dan in het algemeen. De stukken van het geding, waaronder begrepen de beroepschriften (pagina 7) en de Bijlagen 11 bij de verweerschriften, bieden onvoldoende aanknopingspunten voor een andersluidend oordeel. In dit verband wijst de rechtbank nog op de cijfers als genoemd onder 1.4 - 1.6. De crisisheffing bedraagt (maximaal) 1,76% van de loonsom. Naar het oordeel van de rechtbank is daarom niet aannemelijk dat de crisisheffing voor eiseres een individuele buitensporige last vormt. Nu zij voorts in staat is gebleken de last voortvloeiende uit de crisisheffing te dragen, komt de rechtbank tot de conclusie dat de crisisheffing ook in het individuele geval van eiseres geen inbreuk vormt op artikel 1 EP. Strijd met het vrije verkeer van werknemers, artikel 45 VWEU?

12. Eiseres heeft aangevoerd dat de crisisheffing een maatregel is die de uitoefening van de in het EU-verdrag gewaarborgde vrijheden kunnen belemmeren of minder aantrekkelijk kunnen maken. De crisisheffing is in strijd met artikel 45 VWEU omdat een indirecte discriminatie optreedt. Er wordt daarmee niet aan de vier voorwaarden voldaan, volgend uit de jurisprudentie van het HvJ EU (HvJ EG 30 november 1995, C-55/95 Gebhard). De crisisheffing heeft zware impact op de financiële positie van eiseres, waarvoor zij maatregelen dient te nemen. Een oplossing is het niet meer inhuren van buitenlandse profvoetballers, wat leidt tot strijd met het vrije verkeer van werknemers.

12. Verweerder heeft betwist dat artikel 45 VWEU van toepassing is. Er is sprake van een binnenlandse situatie, welke zonder onderscheid naar nationaliteit van de betrokken werknemers met een hoog loon, wordt toegepast. Indien een uitzondering zou worden gemaakt voor buitenlandse voetballers, zouden juist de Nederlandse voetballers gediscrimineerd worden. Voorts is de door eiseres gestelde discriminatoire uitwerking niet nader uitgewerkt en onderbouwd met enig feitelijk onderzoek. Indien al aan de vier voorwaarden (zie 15.) voldaan zou moeten worden, is geen sprake van discriminatie. De crisisheffing wordt zonder onderscheid toegepast, er zijn voor zover nodig rechtvaardigingsgronden, het beoogde doel wordt bereikt en de crisisheffing gaat niet verder dan nodig is voor het bereiken van het doel (het terugbrengen van het begrotingstekort).

12. Naar het oordeel van de rechtbank heeft eiseres met hetgeen zij ter onderbouwing van haar stelling heeft aangevoerd, niet aannemelijk gemaakt dat de toepassing van de crisisheffing op door het EU-recht verboden wijze discrimineert, met name niet nu eiseres er zelf op heeft gewezen dat er sprake is van materieel terugwerkende kracht (zie 8). Het is onduidelijk hoe een niet te ontkomen heffing over reeds genoten loon (dat de tegenprestatie vormt van reeds verrichte werkzaamheden) invloed zou kunnen hebben op de beslissing om wel of geen buitenlandse spelers aan te trekken. Onevenredige belasting werkgevers van professionele voetballers?

12. Eiseres heeft aangevoerd dat sprake is van een bijzondere arbeidsrelatie tussen werkgever en professioneel voetballer. De voetballer moet, ten opzichte van reguliere werknemers, in een relatief korte periode van ongeveer 15 jaar zijn geld verdienen. In dit licht dienen de hogere salarissen te worden gezien. In het verlengde van bijzondere tegemoetkomingen aan professioneel voetballers, zoals de bijzondere pensioenregeling, had bij de invoering van de crisisheffing een tegemoetkoming aan BVO’s, waaronder eiseres, moeten worden voorgesteld.

12. Verweerder heeft onder meer aangevoerd dat de positie van BVO’s uitdrukkelijk aan de orde is geweest tijdens de behandeling van het wetsvoorstel in de Eerste kamer (Handelingen EK 2011-2012, nr. 37, blz. 63). Het niet bieden van een uitzonderingspositie is weloverwogen gebeurd. De crisisheffing is onderdeel van een uitgebreid pakket aan maatrelen om de financiële crisis te bestrijden.

12. De rechtbank is van oordeel dat van een onevenredige belasting van werkgevers van professionele voetballers geen sprake is. De positie van BVO’s is uitdrukkelijk aan de orde geweest tijdens de behandeling van het wetsvoorstel (zie 19.) en de wetgever heeft een ruime beoordelingsvrijheid. De gemaakte afweging valt daar binnen. Ook is hiervoor al overwogen dat de 'fair balance' niet is geschonden. Voor het overige stuit een billijkheidstoets van de wetgeving als zodanig af op het aan de rechter gegeven verbod dienaangaande, zoals vastgelegd in art. 11 Wet algemene bepalingen en artikel 120 Grondwet. Buitenlanddagen (2013)

12. Eiseres heeft in haar beroepschrift aangevoerd dat verweerder ten onrechte geen rekening heeft gehouden met het aantal dagen dat spelers in het buitenland hebben doorgebracht in 2013, die de grondslag verminderen. Zij heeft aangegeven dat dit 133 dagen betreffen en dat, rekening houdend met deze buitenlanddagen, een bedrag van € 96.327 -/- € 10.921 = € 85.406 aan crisisheffing verschuldigd zou zijn.

12. Verweerder heeft aangevoerd dat als er buitenlanddagen zijn, dit de grondslag en crisisheffing vermindert, echter dat het door eiseres aangevoerde bedrag niet bevestigd kan worden. Het ligt op de weg van eiseres om een nadere onderbouwing te overleggen. Als op grond van belastingverdragen het heffingsrecht niet aan Nederland toekomt, dan passen wij dat toe, aldus verweerder ter zitting. Voorts was dit geen uitdrukkelijk geschilpunt in de bezwaarfase, aldus verweerder.

12. De rechtbank stelt voorop dat eiseres de buitenlanddagen ook in beroep aan de orde mag stellen. De grenzen van een behoorlijke procesorde zijn niet overschreden, omdat verweerder ruimschoots de gelegenheid heeft gehad om op de ingenomen stelling te reageren, bijvoorbeeld in het verweerschrift. Voorts overweegt de rechtbank dat eiseres, op wie de bewijslast rust, niet alleen heeft gesteld dat er sprake is van buitenlanddagen, maar ook een begin van bewijs heeft geleverd door in het beroepschrift een concrete berekening (aantal dagen, bedrag) te vermelden. Het ligt dan op de weg van verweerder om de buitenlanddagen (tijdig) te betwisten. Verweerder heeft naar het oordeel van de rechtbank met hetgeen hij ter zitting heeft aangevoerd onvoldoende gemotiveerd weersproken dat sprake is geweest van 133 buitenlanddagen. Dat eiseres ter zitting geen nadere, gedetailleerde onderbouwing kon geven, acht de rechtbank begrijpelijk, nu zij er gelet op het geheel ontbreken van enige opmerking terzake in het verweerschrift noch in andere stukken van verweerder, van mocht uit gaan dat verweerder deze beroepsgrond niet zou betwisten. Om deze reden zal de rechtbank ervan af zien om nader bewijs te vragen. Deze beroepsgrond treft dan ook doel en de rechtbank zal de crisisheffing op grond hiervan verminderen tot € 85.406.Boete 2014

12. Eiseres heeft aangevoerd dat de verzuimboete over 2014 dient te worden verminderd tot nihil met een beroep op het vertrouwensbeginsel. Door het niet expliciet beperken van de toezegging uit 2013, waar de boete alsnog is verminderd omdat uiteindelijk toch betaald werd, moet daarmee in 2014 op soortgelijke wijze om worden gedaan. De verlenging van de crisisheffing houdt tevens een verlenging van de toezegging in. Het is niet slechts een ontvangersbeslissing. In de bijeenkomst met de BVO’s heeft de inspecteur als handreiking voor de crisisheffing in 2013 afgezien van het opleggen van een verzuimboete, als maar voor een bepaalde datum betaald zou zijn. Als dat al een uitlating van de ontvanger was, was heel duidelijk dat hij de uitlating mede namens de inspecteur mocht doen, aldus eiseres.

12. Verweerder heeft aangevoerd dat er geen toezegging in de vorm van een besluit bestaat. Verweerder heeft gesteld dat dit een kwestie van de ontvanger is, echter, de boete kan niet buiten de inspecteur om verminderd worden.

12. Voor een geslaagd beroep op het vertrouwensbeginsel moet worden beoordeeld of eiseres aan de uitlatingen van verweerder het in rechte te beschermen vertrouwen mocht ontlenen dat de betaalverzuimboete ook een jaar later zou worden verminderd tot nihil bij het in eerste instantie niet, maar later alsnog betalen (van de naheffingsaanslag). Vast staat dat verweerder geen uitlatingen heeft gedaan over 2014, zodat van een expliciete standpuntbepaling terzake geen sprake kan zijn. Ook is niet aannemelijk geworden dat er een beleidsregel op dit punt zou bestaan. Met hetgeen eiseres heeft aangedragen is niet aannemelijk geworden dat sprake zou zijn van een omstandigheden die de gerechtvaardigde indruk hebben kunnen wekken dat sprake zou zijn van een bewuste standpuntbepaling. Een goedkeuring ten aanzien van 2013, en de aanname dat de goedkeuring voor 2013 enkel door geen expliciete beperking in de tijd op te nemen zou blijven gelden, zijn daartoe onvoldoende. Daarbij is relevant dat de crisisheffing 2013 van eenmalige aard zou zijn.

12. Voorts overweegt de rechtbank ambtshalve dat de strafvervolging op 22 mei 2014, namelijk door middel van de oplegging van de naheffingsaanslag met boete, is aangevangen. Er zijn sindsdien (afgerond) 3 jaar en 9 maanden verstreken. Naar het oordeel van de rechtbank is daarmee de redelijke termijn als bedoeld in artikel 6, eerste lid, EVRM overschreden, zodat de rechtbank aanleiding ziet voor een matiging van de boete wegens overschrijding van de redelijke termijn met 20%. De rechtbank zal de boete verminderen tot op € 3.270.Conclusie

12. Het beroep tegen de naheffingsaanslag 2013 is gegrond. Het beroep tegen de naheffingsaanslag 2014 is ongegrond, en de rechtbank zal de boete ambtshalve verminderen vanwege undue delay.Immateriële schadevergoeding

12. Eiseres heeft verzocht om immateriële schadevergoeding wegens overschrijding van de redelijke termijn. In gevallen waarin meerdere zaken van één belanghebbende gezamenlijk zijn behandeld, dient in dit verband te worden beoordeeld of die zaken in hoofdzaak betrekking hebben op hetzelfde onderwerp. Indien hiervan sprake is, wordt per fase van de procedure waarin sprake is geweest van gezamenlijke behandeling, voor die zaken gezamenlijk slechts eenmaal het tarief van € 500 per half jaar gehanteerd. Naar het oordeel van de rechtbank hebben de zaken in hoofdzaak betrekking op hetzelfde onderwerp. De procedures inzake 2013 en 2014 zijn in ieder geval gedurende de bezwaarfase echter niet gezamenlijk behandeld (zie 1.7 tot en met 1.15). Dat betekent dat een afzonderlijke vergoeding moet worden bepaald.

35. Het beroep tegen de naheffingsaanslag 2013 is gegrond. De rechtbank veroordeelt verweerder daarom in de door eiseres gemaakte proceskosten. Deze kosten stelt de rechtbank op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vast op € 1.750,50 (1 punt voor het indienen van het bezwaarschrift, 1 punt voor het verschijnen ter hoorzitting met een waarde per punt van € 249, 1 punt voor het indienen van het beroepschrift, 1 punt voor het verschijnen ter zitting, en 0,5 punt voor de door de rechtbank verzochte reactie, aan te merken als conclusie van repliek, met een waarde per punt van € 501 en een wegingsfactor 1). Dit bedrag wordt voor het jaar 2013 voor de helft, dus voor € 875,25 aan eiseres toegekend, omdat (vrijwel) gelijktijdig een beroep van [Beheer BV] ter zitting is behandeld waarin (vrijwel) dezelfde vragen spelen en waarin dezelfde gemachtigde een (vrijwel) identiek beroepschrift heeft ingediend. Voor de bezwaarfase geldt hetzelfde. Deze samenhang (tussen de zaken van eiseressen) betreffende 2013 is door eiseres’ gemachtigde ter zitting bevestigd.

35. Ter zake van het jaar 2014 is het beroep ongegrond. Wel vermindert de rechtbank de boete ambtshalve. Dat laatste is evenwel geen grond voor een proceskostenveroordeling (zie HR 16 september 2011, ECLI:NL:HR:2011:BP8053). Wel grond voor een proceskostenveroordeling is de toekenning van een immateriële schadevergoeding. De rechtbank stelt de proceskosten op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor 2014 eveneens vast op € 1.750,50 (zie voor de berekening 35.). Ook voor het jaar 2014 geldt dat dit bedrag voor de helft aan eiseres, dus voor € 875,25 aan eiseres wordt toegekend. Omdat de overschrijding van de redelijke termijn zowel aan verweerder als aan de rechter is toe te rekenen, zal de vergoeding van dit bedrag door ieder van hen voor de helft moeten plaatsvinden (zie Hoge Raad 19 februari 2016, ECLI:NL:HR:2016:252, r.o. 3.14.1 en 3.14.2).Omdat het beroep inzake 2013 gegrond is , bepaalt de rechtbank dat verweerder aan eiseres het door haar betaalde griffierecht (€ 328) dient te vergoeden Ter zake van het jaar 2014 is het beroep ongegrond. Wel vermindert de rechtbank de boete ambtshalve. Dat laatste is evenwel geen grond voor vergoeding van het griffierecht (zie HR 16 september 2011, ECLI:NL:HR:2011:BP8053). Wel grond vergoeding van het griffierecht is de toekenning van een immateriële schadevergoeding. Het griffierecht bedroeg € 331. Omdat de overschrijding van de redelijke termijn zowel aan verweerder als aan de rechter is toe te rekenen, zal de vergoeding van dit laatste bedrag door ieder van hen voor de helft moeten plaatsvinden (zie Hoge Raad 19 februari 2016, ECLI:NL:HR:2016:252, r.o. 3.14.1 en 3.14.2).