Aflevering 1

Sinds de lancering begin 2013 houdt het Base Erosion & Profit Shifting (BEPS‑) project de fiscale gemoederen bezig. Vlak na de lancering stonden de Ierse, Britse en Nederlandse IFA-branches stil bij dit project tijdens een trilaterale bijeenkomst. Als één van de sprekers beschouwde ik aan de hand van een virtueel monopolybord hoe verschillende academische disciplines meer licht op de BEPS-discussie kunnen werpen. Zo helpen macro-economisch onderzoek en Political Choice Theory de aanleiding voor de discussie verklaren. Rechtshistorisch onderzoek helpt vervolgens het ontstaan van BEPS-instrumenten te begrijpen.

In het achter ons liggende jaar mochten de autobelastingen weer rekenen op een warme belangstelling. Vooral na Prinsjesdag ontstond een ware commotie die zelfs leidde tot uitstel van de ‘Autobrief 2.0’ tot medio 2015. Zowel in politieke kringen als in de autowereld werd hevig gediscussieerd over de vergroeningsmaatregelen binnen de autogerelateerde belastingen, aan de efficiëntie waarvan werd getwijfeld en die ook nog eens aanleiding zouden geven tot marktverstoringen.

In deze bijdrage analyseer ik de belangrijkste elementen en knelpunten van de fiscale pensioenwetgeving zoals deze per 1 januari 2015 luidt. Waar mogelijk vermeld ik de eerste praktijkervaringen met de aangepaste wetgeving. De opbouw van deze bijdrage is als volgt. In paragraaf 2 bespreek ik de verlaging van de opbouw- en premiepercentages en de verhoging van de pensioenleeftijd en in paragraaf 3 bespreek ik de overstap naar twee AOW-franchises. In paragraaf 4 bespreek ik het maximaal pensioengevend loon en in paragraaf 5 analyseer ik de knelpunten van het nettopensioen en de nettolijfrente. De voorgenomen afschaffing van het pensioen in eigen beheer komt in paragraaf 6 aan bod en paragraaf 7 bevat een samenvatting en de conclusies van deze bijdrage. Ik beperk me in deze bijdrage tot de tweede pijler van het stelsel van oudedagsvoorzieningen, tenzij anders is vermeld.

Medio december 2014 werd bekendgemaakt dat het Van Dale Woord van het jaar 2014 ‘dagobertducktaks’ is geworden. Het zou moeten gaan om een speciale belasting geheven over het vermogen van superrijke mensen, duidelijker zou misschien zijn geweest een ‘Quote vermogenstaks’. In 2014 heeft het boek van Thomas Piketty, Kapitaal in de 21ste eeuw, aanleiding gegeven tot veel discussie, tot zelfs in de Tweede Kamer toe. Overigens bleek daar al meteen dat de klassieke partijstandpunten werden ingenomen, zodat de betekenis van Piketty voor een mogelijke aanstaande belastinghervorming door mij gering wordt ingeschat.

In deze bijdrage wordt een overzicht gegeven van de wijzigingen in de loonheffingen met ingang van 2015. De wijzigingen vinden hun wettelijke grondslag bovenal in het Belastingplan 2015 en in mindere mate in de Wet verlaging maximumopbouw- en premiepercentages pensioen en maximering pensioengevend inkomen.Wet van 2 juni 2014, Stb. 2014, 197. Opvallend is dat dit jaar een toch zo langzamerhand gebruikelijk wetsvoorstel ‘Overige fiscale maatregelen’ ontbrak. Het kabinet heeft die trendbreuk als volgt toegelicht.Algemeen deel van de memorie van toelichting bij het Belastingplan 2015, Kamerstukken II, 2014-2015, 34 002, nr. 3, p. 2.