Gerechtshof Den Haag, 16-11-2023, ECLI:NL:GHDHA:2023:2551, BK-22/01272, BK-23/00279 en BK-23/00280

3. De Rechtbank heeft, voor zover in hoger beroep van belang, geoordeeld, waarbij belanghebbende is aangeduid als eiser en de Inspecteur als verweerder:

9. Een ambtshalve vermindering van een belastingaanslag (en de beschikkingen die afzonderlijk op het aanslagbiljet van de belastingaanslag zijn vermeld) geschiedt uitsluitend op de voet van artikel 9.6 Wet IB 2001.[2] In bij ministeriële regeling aan te wijzen gevallen wordt een onjuiste belastingaanslag door de inspecteur ambtshalve verminderd.[3] Uit artikel 45aa, onderdeel a, van de Uitvoeringsregeling IB 2001 volgt dat ambtshalve vermindering niet wordt toegepast indien reeds vijf jaren zijn verlopen na het einde van het kalenderjaar waarop de belastingaanslag betrekking heeft. Voor de aanslagen voor het jaar 2012, 2013 en 2014 eindigde de vijfjaarstermijn van artikel 45aa respectievelijk op 31 december 2017, 31 december 2018 en 31 december 2019. De brief met dagtekening 16 april 2021 (ontvangen op 19 april 2021; zie 3 hiervoor), welke brief is aangemerkt als een verzoek om ambtshalve vermindering, is – voor alle van de onderhavige jaren – buiten de vijfjaarstermijn door verweerder ontvangen. Uit vaste jurisprudentie van het Europese Hof van Justitie[4] volgt dat, nu er geen sprake is van geharmoniseerde procesregels, het Unierecht ruimte laat voor de lidstaten om termijnen vast te stellen en lidstaten hun eigen nationale procesregels mogen toepassen op voorwaarde dat die regels het niet onmogelijk of uiterst moeilijk maken om het recht op teruggaaf te effectueren. Daarvan is naar het oordeel van de rechtbank in dit geval geen sprake. Naar het oordeel van de rechtbank is sprake van een redelijke termijn.[5] Uit rechtsoverweging 31 van ECLI:U:C:2019:894 volgt niet dat toepassing van de 5-jaarstermijn in een situatie van eiser in strijd is met Europees recht, waaronder het door het VWEU gewaarborgde vrijheid van verkeer. Voor zover eiser heeft willen stellen dat zijn verzoek tegen de boetebeschikking is gericht, leidt het voorgaande niet tot een ander oordeel, nu aan eiser reeds adequate rechtsbescherming is geboden.[6]

10. De standpunten van eiser dat de vijfjaarstermijn voor hem eerst op 9 april 2021 (de datum van het arrest van de Hoge Raad in eisers zaak) aanvangt en dat de 5-jaarstermijn niet voor hem bedoeld kan zijn, omdat hij nihilaanslagen heeft ontvangen en de vermeende belastingschuld eerst vanaf het tweede halfjaar van 2017 (de navorderingsaanslagen hebben een dagtekening van 30 september 2017) ontstaat, volgt de rechtbank niet.[7] Dit zijn ook geen omstandigheden op grond waarvan redelijkerwijs niet kan worden geoordeeld dat eiser in verzuim is geweest om binnen die 5-jaarstermijn zijn verzoek in te dienen.[8] De omstandigheid dat de onder 2 vermelde procedures nog liepen, is ook niet een dergelijke omstandigheid. Eiser heeft geen overige omstandigheden als bedoeld in artikel 6:11 van de Awb aangevoerd.

11. Bovendien heeft eiser de mogelijkheid gehad om bezwaar te maken tegen de navorderingsaanslagen en beschikkingen, hetgeen hij ook binnen de daarvoor gestelde termijnen heeft gedaan (zie 2 hierboven).

12. Gelet op wat hiervoor is overwogen heeft verweerder het verzoek terecht afgewezen en dient het beroep ongegrond te worden verklaard.

13. Eiser heeft verzocht om een vergoeding voor immateriële schade wegens overschrijding van de redelijke termijn. Daarbij heeft als uitgangspunt te gelden dat, behoudens bijzondere omstandigheden, een periode van twee jaar voor de bezwaar- en beroepsfase gezamenlijk als redelijk wordt beschouwd. De termijn hiervoor vangt aan op het moment waarop verweerder het bezwaarschrift ontvangt. De rechtbank gaat uit van de ontvangstdatum 25 mei 2021. De rechtbank doet op 24 november 2022 uitspraak. De redelijke termijn is niet overschreden. Het verzoek om immateriële schadevergoeding wordt daarom afgewezen.