Aflevering 39

Ruim 50 jaar geleden, op 1 maart 1957, is de Wet administratieve rechtspraak belastingzaken (WARB) in werking getreden. Hierdoor werden de beroepen inzake directe belastingen voortaan behandeld door de rechterlijke macht. Bij de vijf gerechtshoven zijn toen speciale belastingkamers ingericht.

Het kabinet heeft op Prinsjesdag 2007 de Miljoenennota en de Rijksbegrotingen voor 2008 gepresenteerd. Tegelijk zijn ook het Belastingplan 2008 en het wetsvoorstel Overige fiscale maatregelen 2008 gepresenteerd. Op die wetsvoorstellen gaan we apart in. Aan het persbericht bij de Miljoenennota ontlenen wij onderstaande.

De minister en de staatssecretaris van Financiën hebben op Prinsjesdag 2007 het Belastingplan 2008 ingediend. Op Prinsjesdag zelf meldden wij u al in een speciale NTFR Prinsjesdag Mail de belangrijkste elementen van het wetsvoorstel. Hieronder nemen wij een uitgebreide samenvatting op met commentaar.

De staatssecretaris van Financiën heeft, samen met het Belastingplan 2008, het wetsvoorstel Overige fiscale maatregelen 2008 (OFM 2008) ingediend. Dit wetsvoorstel bevat fiscale voorstellen die niet zijn opgenomen in het coalitieakkoord maar desalniettemin in beginsel op 1 januari 2008 in werking moeten treden. Het gaat onder meer om toezeggingen, aanpassingen naar aanleiding van (Europese) jurisprudentie en (deels technische) wijzigingen die niet kunnen wachten tot een volgend wetsvoorstel. Er worden in dit wetsvoorstel wetten gewijzigd die zich in de volle breedte van het fiscale spectrum bevinden, zowel directe als indirecte belastingen. Op Prinsjesdag zelf meldden wij u al in een speciale NTFR Prinsjesdag Mail de belangrijkste elementen van dit wetsvoorstel en het Belastingplan 2008. Hieronder nemen wij een uitgebreide samenvatting van het wetsvoorstel OFM 2008 op met commentaar.

De Tweede Kamer heeft het wetsvoorstel Fiscale Onderhoudswet 2007 aangenomen. Het amendement Irrgang is bij dezelfde stemmingen aangenomen. Door dit amendement worden de gevolgen van het arrest van de Hoge Raad (nr. 41.652, NTFR 2006/1291) nu op een andere wijze gerepareerd. Ook nu is in het jaar van overlijden van de belastingplichtige of zijn partner een vrije toerekening van vermogensbestanddelen die tot box 3 behoren niet meer mogelijk. Bij de berekening van het voordeel uit sparen en beleggen moet nu echter altijd worden uitgegaan van de juridische eigendomsverhouding. Ditzelfde geldt voor personen die in de loop van het kalenderjaar Nederland verlaten of juist Nederland binnenkomen. Deze aanpassing is opgenomen in art. 2.17, lid 7, Wet IB 2001. Daarnaast heeft het amendement tot gevolg dat de tijdsgelange herrekening van het percentage van 4 in box 3 bij belastingplicht gedurende een kalenderjaar, blijft bestaan. Het amendement en het gewijzigde wetsvoorstel hebben wij als brondocument opgenomen.

Art. 12a Uitv.besl. IB 2001 wordt aangepast. Dit artikel is gebaseerd op art. 3.64, lid 4, Wet IB 2001. Dat laatste artikel voorziet in versoepelingen indien sprake is van staking door overheidsingrijpen. Onder overheidsingrijpen wordt mede verstaan bij algemene maatregel van bestuur aangewezen regelgeving die leidt tot herstructurering van een bedrijfstak. In dat kader wordt art. 12a Uitv.besl. IB 2001 thans uitgebreid. Aangewezen worden regelingen van vijf provincies waarbij het met name gaat om regelgeving die ziet op verplaatsing van intensieve veehouderij (VIV-regeling). De uitbreiding treedt in werking op bij Koninklijk Besluit te bepalen tijdstip.

De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en de staatssecretaris van Financiën hebben een probleemanalyse over de loonaangifteketen naar de Tweede Kamer gestuurd. Zij concluderen naar aanleiding daarvan dat de problemen rond de loonaangifte niet in één klap, maar alleen stapsgewijs kunnen worden opgelost.

Belanghebbende, een bv, exploiteert een camping. De FIOD heeft met betrekking tot de jaren 1996-1998 een strafrechtelijk onderzoek ingesteld wegens de verdenking van door belanghebbende gedane zwartloonbetalingen. Belanghebbende is hiervoor – in hoogste instantie – strafrechtelijk veroordeeld. De inspecteur heeft op basis van het FIOD-rapport een naheffingsaanslag LB over de periode 1994-1998 aan belanghebbende opgelegd. Voor Hof Arnhem (NTFR 2004/1903) heeft de gemachtigde van belanghebbende deze aanslag bestreden met de stelling dat geen sprake is van dienstbetrekkingen tussen belanghebbende en de campingmedewerkers maar van overeenkomsten van opdracht. Zij heeft het hof op dit punt echter niet aan haar zijde gekregen. Het hof volgde de visie van de inspecteur dat sprake is van dienstbetrekkingen en zwartloonbetalingen. Voor de jaren 1994 en 1995 achtte het hof de inspecteur echter niet geslaagd in diens bewijslast, nu het FIOD-rapport geen betrekking had op die jaren. Belanghebbende had het hof nog verzocht getuigen te horen. Het hof heeft dat verzoek ingewilligd en de zaak aangehouden. Voor de nieuwe zitting verzocht belanghebbende echter (wederom) om uitstel. Gelet op de ouderdom van de zaak en de belangen van de wederpartij heeft het hof dat verzoek – wegens het belang van een goede procesorde – afgewezen, zodat de aangeboden getuigen niet zijn gehoord.

De medewerkers van belanghebbende ontvingen een tegemoetkoming in de premie van hun ziektekostenverzekering, die tot het loon werd gerekend. Vanaf 2002 is de tegemoetkoming vervallen en heeft belanghebbende krachtens de cao een nieuwe, publiekrechtelijke ziektekostenregeling ingevoerd. Iedere medewerker is verplicht om aan de regeling deel te nemen. De werkgever draagt voor 50% in de premie bij. Tevens is in de cao opgenomen dat medewerkers voor wie de verplichte deelname aan de regeling een inkomensachteruitgang betekent, maandelijks een tijdelijke en in omvang aflopende netto toeslag ontvangen. In geschil is of de toeslag tot het loon behoort. A-G Ballegooijen heeft geconcludeerd dat zowel tot 2001 als daarna als bron voor loon de dienstbetrekking heeft te gelden en niet de verrichte arbeid. In dit geval vloeit de toeslag voort uit de cao. Daarom vormt de toeslag loon in de zin van art. 10, lid 1, Wet LB 1964.

Belanghebbende is directeur groot aandeelhouder van bv 1. Bv 1 bezit 48% van de aandelen in bv 2. Belanghebbende verrichtte in 2001 via bv 1 assurantiewerkzaamheden voor bv 2. Blijkens de aangifte IB/PVV heeft belanghebbende van bv 1 een loon ontvangen van € 40.840. Op dit bedrag is geen loonheffing ingehouden. Volgens de kolommenbalans van bv 2 heeft zij in 2001 een managementfee betaald aan bv 1 van € 245.041, die betrekking heeft op de assurantiewerkzaamheden door belanghebbende verricht. In geschil is de vraag of het loon ad € 40.840 te laag is in de zin van art. 12a Wet LB 1964.

De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft vragen beantwoord over de Wet Walvis. In de media was vermeld dat de risico's van de Wet Walvis al vier jaar bekend zouden zijn. De minister meldt dat hij pas op 4 juli 2007 de risicoanalyse van het UWV heeft ontvangen. Inmiddels zijn alle stukken naar de Tweede Kamer gestuurd en is de integrale probleemanalyse over de problemen in de loonaangifteketen aan de Tweede Kamer gestuurd (Zie het item 'Problemen loonaangifte stapsgewijs opgelost', NTFR 2007/1705).

De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en de staatssecretaris van Financiën beantwoorden vragen over enkele IT-aspecten van de operatie Wet Walvis. De vragen zijn gesteld in verband met de problemen in de loonaangifteketen en zien voornamelijk op het totstandkomen van het herstel van de processen die met de Wet Walvis samenhangen. De bewindslieden antwoorden dat er met de betrokken marktpartijen is gesproken en dat de geboden testmogelijkheden geen negatieve reacties hebben opgeleverd.

De staatssecretaris van Financiën heeft – bijzonder snel – Kamervragen beantwoord over het vervallen van de inhoudingsplicht van vennootschappen met dga's (directeuren-grootaandeelhouders). Het gaat daarbij om een brief van de Belastingdienst met een reactietermijn tot 21 september 2007 (zie eerder NTFR 2007/1661).

Belanghebbende is eigenaar van een aantal verhuurde panden die in de jaren negentig zijn gerenoveerd. In verband daarmee is aan hem subsidie verleend. De in het kader van de renovatie gemaakte onderhoudskosten zijn destijds ieder jaar, onder aftrek van voormelde jaarlijkse bijdrage, door belanghebbende in aftrek gebracht. In 2000 is belanghebbende door de gemeente benaderd om de resterende subsidie af te kopen en daarmee is hij akkoord gegaan. In geschil is of de afkoopsom belast is. Hof Den Haag (NTFR 2005/1592) heeft die vraag ontkennend beantwoord.

De staatssecretaris van Financiën beantwoordt vragen over de uitkeringen die de gemeente Amsterdam heeft uitgekeerd aan bewoners van de wijk Bos en Lommer in verband met de gedwongen ontruiming van hun woningen. De uitgekeerde vergoeding voor onkosten is onbelast. De dagvergoeding is echter als periodieke uitkering belast. Nu is gebleken dat de gemeente Amsterdam de belasting van de bewoners niet voor haar rekening neemt, zal de Belastingdienst de periodieke uitkering tot het inkomen van de desbetreffende bewoners rekenen.

Belanghebbende heeft de Belgische nationaliteit en woont in België met haar echtgenoot. Haar echtgenoot heeft in het jaar 2002 een AOW-uitkering ontvangen van € 12.607. Belanghebbende heeft in 2002 een voorlopige teruggaaf van € 1.648 ontvangen. De inspecteur heeft aan belanghebbende een aanslag IB/PVV opgelegd waarbij de voorlopige teruggaaf is verrekend. Belanghebbende stelt zich op het standpunt dat zij niet belastingplichtig is voor de inkomstenbelasting. De inspecteur stelt zich op het standpunt dat belanghebbende geen recht heeft op uitbetaling van de heffingskorting omdat haar echtgenoot onvoldoende inkomensheffing is verschuldigd.

De Nederlandse Orde van Belastingadviseurs heeft bij de (vaste commissie van Justitie van de) Tweede Kamer aanvullend commentaar ingediend bij het wetsvoorstel Herziening van het personenvennootschapsrecht (nr. 31 065). In het aanvullende commentaar vraagt de Orde aan de staatssecretaris van Financiën om duidelijkheid te verstrekken over de vraag of de inhoudingsvrijstelling in de dividendbelasting (art. 4 Wet DB 1965) van toepassing is in een tweetal situaties waarin een Nederlandse bv (inhoudingsplichtige) dividend uitkeert aan een personenvennootschap waarin een ander lichaam deelneemt. Situatie 1 betreft een Nederlandse bv die via een Nederlandse OVR/CVR deelneemt in de Nederlandse inhoudingsplichtige. Hierbij is de vraag of art. 4, lid 1, Wet DB 1965 van toepassing is. Situatie 2 betreft een Luxemburgse SA die via een Franse transparante personenvennootschap (een SNC) deelneemt in Nederlandse inhoudingsplichtige. Hierbij is de vraag of art. 4, lid 2, Wet DB 1965 van toepassing is.

In december 1995 sloot erflater met belanghebbende een overlijdensrisicoverzekering. Bij zijn overlijden voor 21 december 2005 zou aan belanghebbende f 2.000.000 worden uitgekeerd. Jaarlijks zou belanghebbende f 15.475 aan premie aan hem voldoen. Erflater en belanghebbende zijn in mei 1996 met elkaar gehuwd onder huwelijkse voorwaarden waarbij elke gemeenschap werd uitgesloten. Belanghebbende voldeed de premie jaarlijks uit van erflater ontvangen stortingen op haar bankrekening. Erflater overleed op 7 december 2000. Belanghebbende ontving f 2.000.000. In geschil is of deze uitkering is onderworpen aan de heffing van successierecht. A-G Niessen komt tot de conclusie dat de uitkering belast is. Art. 13, eerste volzin, SW 1956 belast ‘al wat tengevolge van of na het overlijden van een erflater wordt verkregen krachtens een overeenkomst van levensverzekering’ als fictieve erfrechtelijke verkrijging ‘tenzij voor de verkrijging niets aan het vermogen van de erflater is onttrokken’. Volgens de advocaat-generaal ziet de slotzinsnede niet alleen op premiebetalingen maar ook op uitkeringen zoals de onderhavige. Nu de uitkering is gedaan uit het vermogen van de erflater, heeft een vermogensovergang van de overledene naar de begunstigde plaatsgevonden, zodat sprake is van een (fictieve) erfrechtelijke verkrijging.

Belanghebbende is vertegenwoordiger van de Republiek A. Hij heeft de inspecteur ter zake van een personenauto verzocht om vrijstelling van omzetbelasting en BPM. Deze verzoeken zijn door de inspecteur afgewezen. Het tegen deze besluiten gemaakte bezwaar, is door de inspecteur ongegrond verklaard. Hof Den Haag (NTFR 2006/1065) heeft het beroep tegen deze uitspraak op bezwaar ongegrond verklaard. De Hoge Raad casseert de hofuitspraak. De besluiten van de inspecteur zijn immers geen voor bezwaar vatbare beschikkingen. De inspecteur had het bezwaar daarom niet-ontvankelijk moeten verklaren, aldus de Hoge Raad.

De staatssecretaris van Financiën heeft Kamervragen beantwoord van de leden Dezentjé Hamming-Bleumink en Ten Broeke over het afschrikken van Duitse investeerders in Nederland door een nieuwe Duitse belastingmaatregel.

Het op 5 februari 2007 tot stand gekomen luchtvaartverdrag met Bahrein (zie ook NTFR 2007/1305) is bij brief van 31 augustus 2007 van de minster van Buitenlandse Zaken, met toelichtende nota, ter stilzwijgende goedkeuring aan de Staten-Generaal voorgelegd. In het navolgende worden kort de hoofdlijnen van het verdrag aangegeven, ontleend aan de toelichtende nota. Deze nota, alsmede de tekst van het verdrag zijn als brondocument bijgevoegd.

Een aannemer en een gemeente komen overeen dat de gemeente aan de aannemer verkoopt: een sportcomplex en een stuk grond elders. De aannemer, belanghebbende, verplicht zich op de grond elders een sportcomplex te realiseren en dat voor een afgesproken prijs, f 2,5 miljoen, aan de gemeente te verkopen. Bij de offerte die belanghebbende heeft ingediend en die tot gunning aan belanghebbende heeft geleid, wordt rekening gehouden met een realisatieprijs voor het nieuwe sportcomplex van f 9,2 miljoen. De aannemer mag op het gekochte bestaande sportcomplex woningbouw volgens het daarvoor geldende bestemmingsplan realiseren. Als grondprijs wordt steeds f 1 miljoen gehanteerd. De inspecteur is van mening dat de door de gemeente betaalde koopprijs voor het sportcomplex niet f 2,5 miljoen bedraagt maar f 9,2 miljoen. Daarom heeft hij aan de aannemer, belanghebbende, de onderhavige naheffingsaanslag opgelegd. Hof Den Bosch (NTFR 2005/897) concludeerde dat terecht is nageheven maar, nu de nageheven btw niet alsnog aan de gemeente in rekening is gebracht, dient de btw volgens het hof berekend te worden op 17,5/117,5 van f. 9,2 miljoen. Zowel belanghebbende als de staatssecretaris heeft cassatieberoep aangetekend.

Belanghebbende is gebruiker van een sporthal (een bedrijfsruimte). Zij heeft uitsluitend water ingenomen via de waterleiding. Aan haar is een aanslag in de verontreinigingsheffing oppervlaktewateren opgelegd. De vervuilingswaarde is berekend aan de hand van de tabel afvalwatercoëfficiënten. In deze tabel wordt de term 'gebruikt water' gehanteerd. Voor Hof Arnhem (NTFR 2003/1826) strijden partijen over de uitleg van deze term. Volgens belanghebbende dient hieronder te worden verstaan het geschatte aantal m3 water dat vanuit de bedrijfsruimte op de riolering is geloosd. Het waterschap betoogt daarentegen dat het gaat om het aantal m3 water dat van het waterleidingbedrijf is afgenomen. Het hof volgt de visie van het waterschap. In dezen wordt de vervuilingswaarde bepaald door middel van een forfait. Hierbij gaat het volgens het hof erom een zo groot mogelijk aantal gevallen aan een eenvoudig te hanteren regeling te onderwerpen. Het strookt met deze strekking om onder 'gebruikt water' te verstaan het aantal m3 van het waterleidingbedrijf afgenomen water. Gezien het forfaitaire karakter van de onderhavige regeling is het volgens het hof bij de toepassing ervan in de regel niet van belang dat een deel van het ingenomen water wellicht niet op de riolering is geloosd, bijvoorbeeld omdat het is weggelekt. Hierop zou wellicht een uitzondering kunnen worden gemaakt in een uitzonderlijk geval waarin vast zou komen te staan dat het ingenomen water als gevolg van een incidentele, niet voor rekening van de desbetreffende belanghebbende komende oorzaak, grotendeels niet op de riolering of op oppervlaktewater is geloosd. In het onderhavige geval doet zich een dergelijk uitzonderingsgeval niet voor.

Belanghebbende exploiteert een ondergronds distributiecentrum voor chemicaliën en gassen in de vorm van een leidingenbundel door het Rotterdamse havengebied. Voor haar bedrijfsuitoefening heeft belanghebbende een leidingenbundel gelegd in gemeentegrond. De leidingen liggen in speciaal hiervoor gereserveerde kabel- en leidingstroken, over het algemeen gelegen in speciale groenstroken naast de (openbare) wegen. De leidingstroken maken geen deel uit van de openbare weg. De bovengrondse stukken van de leidingen waar zich een afsluiter of een koppelstuk bevindt dan wel een inspectiepunt, zijn in het algemeen omheind met een hekwerk. Aan de rand van de leidingstroken staat om de 100 meter een verbodsbordje met de tekst 'Kabelstrook, gevaarlijke leidingen, verboden toegang' of soortgelijke bewoordingen. Boven chloorleidingen liggen op de grond extra waarschuwingstegels en op de grond boven de leidingen voor andere gevaarlijke stoffen liggen ook extra waarschuwingstegels met bijvoorbeeld teksten zoals 'zoutzuurgas, niet graven' Voor het hebben van leidingen in gemeentegrond is aan belanghebbende een voorlopige aanslag opgelegd in de precariobelasting van de gemeente Rotterdam voor het hebben van voorwerpen onder, op of boven de voor de openbare dienst bestemde gemeentegrond. In geschil is of sprake is van voor de openbare dienst bestemde gemeentegrond. Hof Den Haag heeft geoordeeld dat daarvan geen sprake is, zodat heffing van precariobelasting achterwege dient te blijven. A-G Niessen acht dit oordeel juist. Door de omheiningen, waarschuwingstegels en verbodsbepalingen zijn de leidingstroken niet toegankelijk voor het publiek, zodat deze grond niet is bestemd voor de openbare dienst. De conclusie strekt dan ook tot ongegrondverklaring van het cassatieberoep.