Parket bij de Hoge Raad, 12-08-2011, BP6607, 10/00727

PROCUREUR-GENERAAL BIJ DE HOGE RAAD DER NEDERLANDEN

1. Inleiding

1.1 Belanghebbende exploiteert een betonmortelcentrale. Daartoe onttrekt zij water aan de grond met behulp van een pomp met een (theoretische) pompcapaciteit van 17,1 m³ per uur. De installatie waarin betonmortel wordt gemaakt en waarin de pomp is geïntegreerd, kan echter slechts 8,5 m³ grondwater per uur onttrekken. Het punt in deze procedure is of belanghebbende aanspraak kan maken op de vrijstelling van grondwaterbelasting die op grond van artikel 8, aanhef en onderdeel a, van de Wet belastingen op milieugrondslag (hierna: Wbm) geldt voor de onttrekking van grondwater 'door middel van een inrichting met een pompcapaciteit die niet meer bedraagt dan 10 kubieke meters per uur'. Daartoe moeten twee vragen worden beantwoord, te weten of de 'inrichting' van belanghebbende uitsluitend de pomp omvat of dat de inrichting het geheel van de installatie is en in de tweede plaats of de pompcapaciteit van de inrichting in casu 17,1 m³ is - in welk geval de vrijstelling niet kan worden toegepast - dan wel 8,5 m³, in welk geval belanghebbende is vrijgesteld van grondwaterbelasting.

2. Feiten en procesverloop

2.1 Belanghebbende exploiteert een betonmortelcentrale. In het kader hiervan onttrekt zij grondwater voor de productie van betonmortel.

2.2 Voor de onttrekking van het grondwater maakt belanghebbende gebruik van een centrifugaalpomp van het merk Stork/Johnson, type FRE-s40-170, met een theoretische maximale capaciteit van 17,1 m3 per uur (hierna: de pomp). In het bedrijf van belanghebbende is de pomp geïntegreerd in de installatie waarin betonmortel wordt gemaakt. De pomp bevindt zich onderaan de installatie ter hoogte van het maaiveld.(1) Nadat het grondwater aan de oppervlakte is gebracht, wordt het opgepompt tot een hoogte van 16 à 20 meter boven het maaiveld. Op die hoogte wordt het in de betonmortelmenger geleid. Gemeten op het punt waar het water in de betonmortelmenger wordt geleid, kan er met de pomp maximaal 8,5 m3 water per uur worden onttrokken. Ook gemeten op maaiveldniveau kan met vorenbedoelde toepassing van de pomp niet meer dan 8,5 m3 water per uur worden onttrokken.

2.3 Belanghebbende heeft nimmer aangifte gedaan voor de grondwaterbelasting. Zij heeft evenmin een register bijgehouden van onttrokken hoeveelheden grondwater.

2.5. Naar aanleiding van voormeld onderzoek heeft de Inspecteur(3) op 27 september 2005 over het tijdvak 1 januari 2000 tot en met 31 december 2004 een naheffingsaanslag in de grondwaterbelasting opgelegd tot een bedrag van € 4.724. Bij afzonderlijke beschikking heeft de Inspecteur een verzuimboete van € 472 aan belanghebbende opgelegd. Het door belanghebbende tegen deze naheffingsaanslag en deze boetebeschikking ingediende bezwaar, vervat in één geschrift, heeft de Inspecteur afgewezen.

3. Geding voor de Rechtbank en het Hof

3.1. Belanghebbende is in beroep gekomen bij Rechtbank 's-Gravenhage (hierna: de Rechtbank).

3.2. Voor de Rechtbank was in geschil of de onttrekkingen van grondwater door belanghebbende zijn vrijgesteld op grond van artikel 8, aanhef en onderdeel a, van de Wbm. De Rechtbank beantwoordde deze vraag bevestigend. Bij uitspraak van 25 februari 2009, nr. AWB 08/1537, LJN BI0237, heeft de Rechtbank het beroep gegrond verklaard, de in één geschrift vervatte uitspraken op bezwaar vernietigd, de naheffingsaanslag en de boetebeschikking herroepen, en bepaald dat haar uitspraak in zoverre in de plaats treedt van het vernietigde besluit. Tegen deze uitspraak heeft de Inspecteur hoger beroep ingesteld bij Hof 's-Gravenhage (hierna: het Hof).

6.3. Ingevolge artikel 8, eerste lid, Wbm is vrijgesteld een onttrekking door middel van een inrichting met een pompcapaciteit die niet meer bedraagt dan 10 m3 per uur, waarbij de pompcapaciteit ingevolge artikel 3, eerste lid, onderdeel f, Wbm het maximum wateropbrengend vermogen van een inrichting in kubieke meters per uur bedraagt. In het licht van de grondslag en de maatstaf van heffing als beschreven onder 6.2 dient het maximum wateropbrengend vermogen als hiervoor bedoeld te worden opgevat als het met de gebruikte inrichting feitelijk te behalen maximum wateropbrengend vermogen.

6.4. Vaststaat dat de pomp die belanghebbende gebruikt voor het onttrekken van het grondwater, in het bedrijf van belanghebbende, functioneel en fysiek een onverbrekelijk geheel vormt met de betonmortelmenger en de daartussen bestaande verbindende leidingen, en om die reden als één inrichting in de zin van de Wbm is aan te merken. Aangezien niet in geschil is dat met de voornoemde inrichting feitelijk niet meer dan 8,5 m3 grondwater per uur aan de bodem kan worden onttrokken moet worden geoordeeld dat de maximale pompcapaciteit van de inrichting als bedoeld in voornoemde artikelen in het onderhavige geval minder dan 10 m3 per uur bedraagt. Gelet op vorenstaande is sprake van een inrichting als bedoeld in voornoemd artikel 8, eerste lid, aanhef en onderdeel a, van de Wbm, zodat de onttrekkingen van grondwater door belanghebbende op grond van dat artikel zijn vrijgesteld.

6.5. De omstandigheid dat met de pomp, in een anders ingerichte inrichting dan de onderhavige, wellicht meer dan 8,5 m3 grondwater per uur aan de bodem kan worden onttrokken, brengt in het vorenoverwogene geen verandering. Gelet op het in 6.3 en 6.4 overwogene vermag het Hof niet in te zien dat de omstandigheid dat de pomp die belanghebbende gebruikt een theoretisch hogere pompcapaciteit heeft, welke capaciteit zou kunnen worden benut indien de pomp op een andere locatie, wijze en in een andere constructie zou worden gebruikt, dienaangaande tot een andere conclusie behoort te leiden."

3.4. Bij uitspraak van 19 januari 2010, nr. BK-09/00183, LJN BL7350, heeft het Hof het hoger beroep ongegrond verklaard.

4. Het geding in cassatie

4.1. De Minister van Financiën (verder: de Minister) heeft tijdig en ook overigens op regelmatige wijze beroep in cassatie ingesteld. Als middel van cassatie draagt hij voor schending van het recht, met name artikel 8, aanhef en onderdeel a, van de Wbm juncto artikel 3, lid 1, onderdelen c en f, en lid 2, Wbm, alsmede artikel 1 van de Grondwaterwet en/of artikel 8:77 van de Algemene wet bestuursrecht, doordat het Hof heeft geoordeeld dat de pomp die belanghebbende gebruikt voor het onttrekken van grondwater, in het bedrijf van belanghebbende functioneel en fysiek een onverbrekelijk geheel vormt met de betonmortelmenger en de daartussen bestaande verbindende leidingen, en om die reden als één inrichting in de zin van de Wbm is aan te merken.

4.2. Uit de door de Minister gegeven toelichting op het middel begrijp ik dat hij bestrijdt dat de gehele constellatie van pomp en leidingen e.d. waarmee het water op 16 à 20 m boven het maaiveld de betonmortelmenger in wordt geleid, een inrichting is die is bestemd voor het onttrekken van grondwater. In de visie van de Minister is hetgeen geschiedt nadat het water het grondoppervlak heeft bereikt geen onttrekking van grondwater meer (maar het aanwenden daarvan), en heeft het begrip 'inrichting' uit de Wbm geen betrekking op het deel van een installatie ná de pomp. Wat betreft de uitlegging van de pompcapaciteit van de inrichting stelt de Minister zich op het standpunt dat deze in casu op 17,1 m³ moet worden gesteld. Dat het Hof heeft vastgesteld dat de pompcapaciteit gemeten op maaiveldniveau 8,5 m³ per uur bedraagt, wordt volgens de Minister veroorzaakt door hetgeen na de pomp aan de installatie is gekoppeld.

4.3. Belanghebbende heeft een verweerschrift ingediend.

5. Vrijstelling grondwaterbelasting voor 'kleine onttrekkers'

5.1. Ingevolge artikel 4 van de Wbm wordt onder de naam grondwaterbelasting een belasting geheven ter zake van het onttrekken van grondwater. De belasting wordt berekend over de onttrokken hoeveelheid grondwater, gemeten in kubieke meters (artikel 6, lid 1, van de Wbm).

5.5. In casu is het de vraag of belanghebbende een 'kleine onttrekker' in bovenbedoelde zin is. Gezien de tekst van artikel 8, aanhef en onderdeel a, van de Wbm dient daartoe te worden vastgesteld of belanghebbende grondwater onttrekt door middel van een inrichting met een pompcapaciteit die niet meer bedraagt dan 10 m3 per uur. De in dit kader te beantwoorden vragen betreffen de uitlegging van het begrip 'inrichting' en 'pompcapaciteit'. Dit brengt mij tot bespreking van deze begrippen.

6. Begrip 'inrichting'

6.3. Het begrip 'inrichting' is in de Grondwaterwet noch in de parlementaire geschiedenis daarvan(6) nader toegelicht, zodat we moeten constateren dat ook de Grondwaterwet geen houvast biedt omtrent de invulling van het begrip 'inrichting'.

6.6. Ook uit andere arresten kan worden afgeleid dat de Hoge Raad van oordeel is dat een 'installatie' meer is (of althans kan zijn) dan alleen de pomp(en). Zo werden in het arrest van de Hoge Raad van 26 maart 2010, nr. 44084, LJN BG5390, BNB 2010/216 m.nt. Snoijink 'pompstations' als inrichting aangemerkt, evenals in het arrest van de Hoge Raad van 22 april 2005, nr. 38305, LJN AO3151, BNB 2005/201 m.nt. Snoijink. Het door de Hoge Raad gehanteerde begrip 'pompstations' doet vermoeden dat het begrip 'inrichting' ruim moet worden uitgelegd en dat begrip dit niet beperkt is tot de pompen en ook functionele verbindingen bevat.

Uit welke onderdelen de 'pompinstallatie' uit dit arrest bestond, of de pompen gekoppeld waren en of de daarbij gebruikte leidingen ook deel van de 'installatie' uitmaakten, kan niet uit het arrest worden afgeleid. Ook uit de aan het arrest voorafgaande hofuitspraak kan dat niet worden afgeleid. Hof Arnhem (uitspraak van 7 april 2009, nr. 07/00544, LJN BI1452) meldt slechts dat bij de bronbemaling drie pompen zijn gebruikt met een gezamenlijke capaciteit van meer dan 10 m³ per uur.

6.9. Ook bij andere gerechtshoven en bij de Afdeling is diverse malen de vraag aan de orde geweest of inrichtingen een zodanig samenhangend geheel vormden dat zij als één inrichting (vgl. artikel 1, lid 2, van de Grondwaterwet, aangehaald in punt 6.2) konden worden aangemerkt, dan wel dat sprake was van verschillende inrichtingen. Ik verwijs naar de uitspraken van Hof Arnhem van 23 mei 2003, nr. 01/00996, LJN AH8776, V-N 2003/38.28, van 4 februari 2002, nr. 99/3347, LJN AV5589, V-N 2002/32.32 en van 4 februari 2002, nr. 01/1308, LJN AD9835, V-N 2002/17.3.23, naar de uitspraak van Hof 's-Gravenhage van 18 juni 2001, nr. 99/2217, LJN AV6110, V-N 2001/56.36, en naar de uitspraak van de Afdeling van 14 april 2004, nr. 200305857, LJN AO7507, AB 2004/193 m.nt. Van Hall. De hier bedoelde uitspraken concentreren zich alle met name op de afstand tussen inrichtingen en niet zozeer op de invulling van het begrip inrichting. Uit al deze uitspraken kan overigens worden afgeleid dat die afstand bepalend kan zijn voor de beantwoording van de vraag of sprake is van één of van verschillende inrichtingen. In de onderhavige zaak speelt het aspect 'afstand' niet; ik zie dan ook af van een verdere bespreking van voormelde rechtspraak.

Het komt mij voor dat Hof Arnhem hier een feitelijk oordeel velt en in wezen zegt dat de in die zaak aanwezige leidingen voor de koeling en besproeiing (de belanghebbende in die zaak exploiteerde een snijbloemenkwekerij) geen deel uitmaakten van de inrichting tot het onttrekken van grondwater. Met andere woorden: een installatie behoeft nog niet per se in zijn geheel in inrichting tot het onttrekken van grondwater te zijn.

Het begrip inrichting zelf duidt op een voorziening waarbij met behulp van (mechanische) werktuigen, zoals pompen, grondwater wordt onttrokken. De toevoeging van het begrip werk aan de definitie betekent dat het begrip inrichting zowel voor de toepassing van de GWB als voor die van de grondwaterwet ruim moet worden gezien. Het omvat een geheel van voorzieningen gericht op het onttrekken van grondwater, met inbegrip van een stelsel zonder pomp. Dit betekent dat indien een kuil wordt gegraven met het doel grondwater te winnen, deze kuil als inrichting moet worden aangemerkt."

6.12. Het Hof heeft in punt 6.4. van zijn uitspraak (geciteerd in punt 3.3 van deze conclusie) vastgesteld dat de pomp die belanghebbende gebruikt voor het onttrekken van grondwater functioneel en fysiek een onverbrekelijk geheel vormt met de betonmortelmenger en de daartussen verbindende leidingen en dat het geheel - althans zo lees ik de uitspraak - om die reden als één inrichting in de zin van de Wbm is aan te merken. Daarin ligt besloten het oordeel dat de aldus geduide inrichting er één is, bestemd tot het onttrekken van grondwater (vgl. artikel 1, lid 1 van de Grondwaterwet, waarnaar artikel 3, lid 1, onderdeel c, van de Wbm verwijst). Gezien de vorenaangehaalde wetsgeschiedenis en (feiten)rechtspraak is het Hof mijns inziens hierbij niet uitgegaan van een onjuist rechtsoordeel, het is voorts voldoende gemotiveerd en niet onbegrijpelijk. De vaststelling van het Hof dat de pomp functioneel en fysiek een onverbrekelijk geheel vormt met de betonmortelmenger en de daartussen verbindende leidingen is verweven met waarderingen van feitelijke aard die in cassatie niet getoetst kunnen worden.

6.13. Gelet op het vorenstaande concludeer ik dat het oordeel van het Hof dat het samenstel van de pomp, de betonmortelmenger en de daartussen verbindende leidingen als één inrichting moet worden beschouwd in cassatie niet met succes kan worden bestreden.

6.14. Vervolgens is de vraag wat de pompcapaciteit van deze inrichting is.

7. Begrip 'pompcapaciteit'

7.2. Artikel 3, lid 4, van de Wbm bepaalt dat de minister bij ministeriële regeling regels kan stellen omtrent de wijze waarop de pompcapaciteit van een inrichting wordt bepaald. De minister heeft echter van deze delegatiebevoegdheid geen gebruik gemaakt. Daarom is deze bepaling met ingang van 1 januari 2008 komen te vervallen.(10)

7.4. Evenals ten aanzien van het begrip 'inrichting' biedt de wetsgeschiedenis geen duidelijkheid omtrent de invulling van het begrip 'pompcapaciteit'. Er wordt verwezen naar de definitie zoals opgenomen in de provinciale grondwaterverordeningen.

7.5. Aangezien de wetsgeschiedenis refereert aan de provinciale grondwaterverordeningen, ben ik te rade gegaan bij de (vlak) vóór de invoering van de Wbm geldende provinciale grondwaterbepalingen om na te gaan of deze verordeningen wellicht meer duidelijkheid bieden omtrent de uitlegging van het begrip 'pompcapaciteit'. Dit onderzoek heeft geleid tot het volgende resultaat.

7.5.1. Uit de provinciale grondwaterverordeningen, zoals deze golden voordat de Wbm werd ingevoerd (periode 1990-1992)(12), moet worden opgemaakt dat zeven van de twaalf provinciale grondwaterverordeningen dezelfde definitie van 'pompcapaciteit' hanteren als artikel 3, lid 1, aanhef en onderdeel f van de Wbm.(13)

7.5.2. De grondwaterverordeningen van Groningen en Noord-Brabant bevatten geen definitie van het begrip 'pompcapaciteit', (naar ik aanneem) omdat voor de vrijstelling van registratie en/of vergunning niet bij de pompcapaciteit werd aangesloten maar bij de hoeveelheid onttrokken grondwater in m3 per jaar.

7.5.3. De grondwaterverordeningen van Zuid-Holland, Utrecht en Limburg hanteren een afwijkende definitie van 'pompcapaciteit'.

In tegenstelling tot de grondwaterverordening Zuid-Holland is in Utrecht kennelijk niet de capaciteit van de pomp bepalend, maar de capaciteit van de inrichting. Anders dan in de Wbm en in de in 7.5.1 bedoelde verordeningen wordt in de Utrechtse verordening echter over 'waterlevering' gesproken in plaats van over 'wateropbrengend vermogen'.

Ook de provinciale grondwaterverordening van Limburg sluit aan bij de capaciteit van de inrichting en niet bij de pomp als zodanig.

7.5.4. In geen van de verordeningen is aangegeven of bij de pompcapaciteit de theoretische capaciteit of de feitelijk mogelijke (maximale) onttrekking moet worden gehanteerd.

7.5.5. De provinciale grondwaterverordeningen bevatten veelal een ontheffing (de verordeningen spreken overigens over 'uitzondering') voor de op de Grondwaterwet gebaseerde registratie en/of vergunningsplicht voor 'kleine onttrekkers', waarbij in een aantal verordeningen(18) werd aangesloten bij een pompcapaciteit van 10 m3 per uur, al dan niet gecombineerd met de voorwaarde van een maximum te ontrekken hoeveelheid grondwater in m3. In de artikelsgewijze toelichting op de concept grondwaterverordening van de Provinciale Staten van Noord-Holland(19) is aangegeven dat het voordeel van het hanteren van de pompcapaciteit als grens voor de registratieplicht (en niet de duur van de onttrekking), is, dat niet pas achteraf bepaald kan worden of een inrichting al dan niet registratieplichtig is. Hieruit kan worden afgeleid dat de provincie Noord-Holland bij het vaststellen van de pompcapaciteit feitelijk uitgaat van een theoretisch maximum van de onttrekking en niet op de waarneming wat feitelijk wordt onttrokken.

7.5.6. Uit de provinciale grondwaterverordeningen leid ik af dat alle provincies, met uitzondering van Groningen en Noord-Brabant (zie 7.5.2) het begrip '(pomp)capaciteit' hanteren en definiëren in verband met een eventuele vergunning en/of registratieplicht. Met uitzondering van de provincie Zuid-Holland - die uitgaat van de capaciteit van de pomp - sluiten alle overige provincies bij het bepalen van de capaciteit aan bij het maximaal wateropbrengend vermogen van de inrichting. Geen van de provinciale grondwaterverordeningen bevat echter een specifieke bepaling op welke wijze de pompcapaciteit van de inrichting moet worden vastgesteld c.q. of 'maximaal' in de definitie bedoeld is als een theoretisch maximum of als een feitelijk maximum.

7.6. De wetsgeschiedenis van de Wbm noch de provinciale grondwaterverordeningen bieden uitsluitsel op welke wijze de pompcapaciteit van een inrichting moet worden bepaald, te weten of deze betrekking heeft op de maximale pompcapaciteit van de gebruikte pomp(en) van de inrichting of op de feitelijk maximale pompcapaciteit van de inrichting als zodanig.

7.8. Omtrent de invulling van het begrip 'pompcapaciteit van de inrichting' is wel enige rechtspraak voorhanden. Met name Hof Arnhem heeft zich daarover uitgelaten. Ook deze rechtspraak is mijns inziens echter niet concludent voor de beantwoording van de hier voorliggende vraag.

7.10. In beide uitspraken ging het om inrichtingen met verschillende pompen. In beide uitspraken had de inspecteur als definitie van pompcapaciteit 'het aantal kubieke meters per uur dat die inrichting maximaal kan oppompen bij een bepaalde diepte' gehanteerd en de pompcapaciteit van de inrichting berekend op de som van de capaciteit van de in de respectievelijke inrichtingen aanwezige pompen. In beide zaken oordeelde Hof Arnhem dat de inspecteur terecht de pompcapaciteit van de beide pompen had opgeteld, omdat er sprake was van één inrichting. De omstandigheid dat - in beide zaken - de pompen de facto nooit tegelijk werkten achtte het Hof irrelevant ('mist betekenis'). Het is verleidelijk om uit deze uitspraken af te leiden dat Hof Arnhem van een theoretische benadering van het begrip 'pompcapaciteit' uitgaat. Toch dient die verleiding mijns inziens te worden weerstaan. In de hier genoemde uitspraken was er niet de complicatie - althans dat blijkt uit die uitspraken niet - dat de inrichting als geheel minder water kon oppompen dan de optelsom van de capaciteit van de afzonderlijke pompen. Dat de facto minder werd opgepompt dan het maximaal (feitelijk) mogelijke omdat de pompen niet tegelijk werden aangezet (doch wel - zonder 'ongelukken' - tegelijk hadden kunnen worden aangezet) is een andere kwestie.(21)

7.11. In dit kader vermeld ik (nogmaals, zie ook punt 6.10) de uitspraak van Hof Arnhem van 15 februari 2005, nr. 02/04340, waarin dit Hof overwoog dat bij de berekening van de pompcapaciteit geen rekening wordt gehouden met het arbeidsvermogen dat feitelijk niet voor het onttrekken van grondwater wordt aangewend maar nodig is voor het gebruik van het opgepompte water (in die zaak het leveren van de waterdruk die nodig is voor de koelmachines en het buizenstelsel van de besproeiing; zie de in punt 6.10 geciteerde overweging 5.3 van die uitspraak). Als aangegeven in punt 6.10 meen ik dat Hof Arnhem hier in wezen de koeling en de besproeiingsinstallatie niet als deel van de inrichting (tot het onttrekken van grondwater) heeft aangemerkt. In dat geval ligt inderdaad voor de hand dat de pompcapaciteit die nodig is voor andere zaken dan het onttrekken van grondwater, niet wordt meegeteld bij de vaststelling van de pompcapaciteit van de inrichting.

7.12. In casu doet zich de in voormelde uitspraak van Hof Arnhem aan de orde zijnde situatie niet voor, nu het Hof heeft geoordeeld (vgl. punt 6.12 van deze conclusie) dat de in geding zijnde inrichting tot het onttrekken van grondwater bestaat uit de pomp, plus leidingen en betonmortelmenger. De pompcapaciteit van dit geheel is in casu bepalend voor de beantwoording van de vraag of de vrijstelling van artikel 8, aanhef en onderdeel a, van de Wbm van toepassing is.

7.13. Zoals in onderdeel 6 uiteengezet, dient het begrip 'inrichting' ruim te worden uitgelegd en is dit begrip niet beperkt tot alleen de pomp, wanneer er sprake is van een samenhangend geheel van pomp, installatie en leidingen. Aangezien de pompcapaciteit van de inrichting maatgevend is voor de vrijstelling van artikel 8, aanhef en onderdeel a, van de Wbm, zie ik geen aanleiding om bij het vaststellen van de pompcapaciteit niet van de pompcapaciteit van de gehele inrichting uit te gaan. Het lijkt mij dat bij de bepaling van de pompcapaciteit van de inrichting de eigenschappen van die inrichting als zodanig in aanmerking moeten worden genomen en niet uitsluitend dat onderdeel dat grondwater onttrekt, de pomp.

7.14. Ook vanuit een teleologisch oogpunt zie ik geen aanleiding om aan te nemen dat van een maximale theoretische pompcapaciteit van de pomp(en) moet worden uitgegaan die in de desbetreffende inrichting feitelijk nooit bereikt kan worden vanwege de specifieke (eigen)aardigheden daarvan. De heffingsgrondslag van de grondwaterbelasting is gebaseerd op wat daadwerkelijk aan grondwater wordt onttrokken (zie punt 5.1). De vrijstelling is voorts gebaseerd op de maximale pompcapaciteit van de inrichting en niet op de pompcapaciteit van de pomp (die op zichzelf een inrichting kan zijn, maar dat hoeft niet noodzakelijkerwijs het geval te zijn). Uitgangspunt voor de vrijstelling is mijns inziens dan ook wat de inrichting feitelijk maximaal aan grondwater kan onttrekken. Daarbij is bijvoorbeeld niet van belang dat in de praktijk - indien tot één inrichting meer pompen behoren - bijvoorbeeld niet alle pompen tegelijkertijd gebruikt worden en evenmin, indien er bijvoorbeeld verschillende pompstanden mogelijk zijn, dat niet de maximale pompcapaciteit benut wordt. Voor de toepasbaarheid van de vrijstelling is mijns inziens alleen van belang hoeveel de inrichting als zodanig maximaal aan grondwater kan onttrekken.

7.15. Belanghebbende gebruikt een centrifugale pomp die op zichzelf beschouwd maximaal 17,1 m3 grondwater per uur kan onttrekken. De pomp maakt echter deel uit van een totale inrichting die zo is samengesteld dat deze feitelijk maximaal 8,5 m3 grondwater per uur kan onttrekken, gemeten op maaiveldniveau (en op het niveau waar het water de betonmortelmenger in gaat). Zulks is tussen partijen ook niet in geschil.

7.16. Gelet op het vorenstaande concludeer ik dat de pompcapaciteit als bedoeld in artikel 3, lid 1, aanhef en onderdeel f, van de Wbm in de inrichting van belanghebbende 8,5 m3 per uur bedraagt. Dat betekent dat belanghebbende terecht aanspraak maakt op de vrijstelling van artikel 8, aanhef en onderdeel a, van de Wbm.

8. Bespreking van het cassatiemiddel

8.1. Zoals ik in onderdeel 6 betoogde, is het Hof mijns inziens niet uitgegaan van een onjuist rechtsoordeel door de pomp, de leidingen en de betonmortelmenger gezamenlijk als één inrichting aan te merken. Het cassatiemiddel faalt derhalve. Ook het oordeel van het Hof met betrekking tot het begrip 'pompcapaciteit' is juist. Dit brengt met zich dat 's Hofs oordeel dat de inrichting van belanghebbende onder de vrijstelling van artikel 8, aanhef en onderdeel a, van de Wbm valt, juist is. Het middel faalt derhalve.

9. Conclusie

Ik geef de Hoge Raad in overweging het beroep in cassatie van de Minister ongegrond te verklaren.

Advocaat-Generaal