NTFR 2008/404 - Criteria misbruik van recht verder ingevuld?
Aflevering 9, gepubliceerd op 28-02-2008 met annotatie van mr. dr. J.Th. SandersItalservice Srl, de rechtsvoorganger van Part Service Srl, en een tot dezelfde groep behorende leasemaatschappij (hierna : IFIM) hebben een leasingsysteem geëxploiteerd. IFIM sloot met een gebruiker een overeenkomst betreffende het gebruik van een auto, met een optie tot koop, tegen betaling van leasingtermijnen, storting van een borgsom ter hoogte van de niet door de vergoedingen gedekte waarde van het goed en het stellen van een onbeperkte borgtocht. Italservice Srl sloot met de gebruiker een overeenkomst krachtens welke zij het goed verzekerde tegen alle risico’s, behalve het civielrechtelijke aansprakelijkheidsrisico, en de nakoming van de verbintenissen van deze gebruiker jegens IFIM garandeerde door middel van financiering van de borgsom en de onbeperkte borgtocht. De gebruiker betaalde Italservice Srl vooraf een bedrag als tegenprestatie, waardoor het totaalbedrag van de tussen hem en IFIM overeengekomen leasingtermijnen verminderde, veelal tot een bedrag dat nauwelijks boven de kostprijs van het goed lag, vermeerderd met een aan een consulent betaalde provisie van 1%. Italservice Srl betaalde IFIM namens de gebruiker het gefinancierde ter zake van de in het contract over het gebruik van de auto overeengekomen borgsom. De uitvoering van de overeenkomst met de gebruiker liet Italservice Srl aan IFIM over. IFIM ontving van Italservice Srl een extra vergoeding als tussenpersoon en, in geval van niet-nakoming door de gebruiker, een bedrag gelijk aan het door Italservice Srl aan de gebruiker toegekende bedrag als korting bij nakoming van zijn verplichting tot betaling van de leasingtermijnen. IFIM berekende btw over de door de gebruiker betaalde leasingtermijnen. Daarentegen werden de door de gebruiker aan Italservice Srl en door haar aan IFIM betaalde tegenprestaties gefactureerd zonder btw. Na onderzoek bij Italservice Srl was de Belastingdienst van mening dat de verschillende door de belanghebbende partijen aangegane verbintenissen, hoewel belichaamd in verschillende contracten, tezamen één enkele overeenkomst tussen drie partijen vormden. Bijgevolg heeft de Belastingdienst Italservice Srl een naheffingsaanslag in de btw opgelegd. Op de in de hierop volgende gerechtelijke procedure gestelde prejudiciële vragen verklaart Hof van Justitie EG voor recht dat de Zesde richtlijn aldus moet worden uitgelegd dat sprake is van misbruik wanneer verkrijging van belastingvoordeel het wezenlijke doel van de betrokken handeling of handelingen is. Het staat verder aan de verwijzende rechter, in het licht van de in het onderhavige arrest verschafte uitleggingsgegevens na te gaan of deze handelingen voor de toepassing van de btw als misbruik in de zin van de Zesde richtlijn kunnen worden beschouwd.