NTFR 2024/1674 - Het juridische moeras van de hersteloperatie toeslagen
Aflevering 43, gepubliceerd op 22-10-2024 geschreven door prof. dr. P.H.J. EssersZonder overdrijving kan worden gesteld dat de kindertoeslagaffaire van een omvang en ernst is geweest die voor Nederlandse begrippen ongekend is. De Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK) concludeerde in haar verslag van 17 december 2020 dat bij de uitvoering van de kinderopvangtoeslag ‘grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden’.1 In het verslag van de POK staat welke concrete overheidsmaatregelen de gedupeerde ouders het meest direct hebben getroffen. Dat zijn: de groepsgewijze aanpak, waarbij op de koop toe werd genomen dat ook de groep ouders die niet of nauwelijks iets te verwijten viel, in het agressieve fraudeonderzoek werd meegenomen (de ‘80/20’-benadering); de wijze waarop ‘opzet/grove schuld’ werd gehanteerd, waardoor 25.000 tot 30.000 ouders onder deze categorie vielen, met als gevolg dat ze geen persoonlijke betalingsregeling kregen, terwijl achteraf werd vastgesteld dat in 94% van de gevallen deze kwalificatie naar huidige maatstaven als onterecht kon worden bestempeld, maar vooral de ‘alles-of-niets’-benadering, die ertoe leidde dat een geringe onvolkomenheid zoals het ontbreken van een handtekening of het niet volledig betalen van de eigen bijdrage tot volledige terugbetaling van toeslagen kon leiden.2