Aflevering 30-31

Het jaar 2023 lijkt in fiscaal opzicht een ‘evaluatiejaar’: het regent onderzoeken naar de doeltreffendheid en de doelmatigheid van fiscale regelgeving, zowel wat betreft mogelijkerwijs in te voeren regelgeving als wat betreft bestaande regelgeving. Eerder dit jaar zijn er drie rapporten verschenen over fiscaal instrumentalisme, het toepassen van een gedifferentieerd tarief in de btw en de mogelijke invoering van een 0%-btw-tarief op groente en fruit. Die interessante onderzoeken laat ik hier onbesproken.1 Staatssecretaris Van Rij heeft hier op 7 juli 2023 een interessant ambtelijk onderzoek aan toegevoegd.2 Het onderzoek heeft betrekking op 116 fiscale regelingen en staat met name stil bij de doeltreffendheid, de doelmatigheid en verder met name de uitvoerbaarheid van de regelingen. Het zal fiscalisten weinig verbazen dat de uitkomst redelijk desastreus is: het overgrote deel van de regelingen is niet doeltreffend en/of niet doelmatig en/of nauwelijks uitvoerbaar. Dat daarnaast het fiscale stelsel er niet eenvoudiger van wordt, is in elk geval voor fiscalisten eveneens een open deur die wordt ingetrapt. Dat laatste moet overigens niet negatief begrepen worden. Integendeel, het is goed dat het wederom – er zijn diverse eerdere rapporten van vergelijkbare strekking, onder andere van de Algemene Rekenkamer en het hiervoor bedoelde onderzoek inzake instrumentalisme – uitgesproken wordt. Veel belangrijker is echter dat de staatssecretaris in de begeleidende brief uitdrukkelijk aangeeft concreet aan de slag te gaan om tot oplossingen te komen en dat hij op Prinsjesdag 2023 met een ‘plan de campagne’ komt. Jammer is alleen wel dat de bewindsman kennelijk op het moment van verzenden van de brief naar het parlement niet voorzag dat Rutte een paar uur later de handdoek in de ring zou gooien en de stekker uit zijn kabinet zou trekken. Te vrezen valt daarom dat de voortvarende aanpak die Van Rij voor ogen stond, onder druk komt te staan. Maar het kan ook omgekeerd zijn: als dit project niet het stempel ‘controversieel’ krijgt, kan het juist sneller gaan, want er zullen zeker andere projecten zijn die dat stempel wél krijgen – het project ‘reële heffing box 3’ bijvoorbeeld – waardoor er tijd vrijkomt voor een extra voortvarende aanpak van het onderhavige project. Ik maak daar hierna nog een opmerking over.In deze Opinie besteed ik aandacht aan enkele onderdelen van het onderzoek. Eerst plaats ik enkele algemene opmerkingen, waarna ik vervolgens stilsta bij enkele uitkomsten van de evaluatie.

Minister Jetten stuurt de Tweede Kamer de kabinetsreactie op het evaluatierapport van de energie-investeringsaftrek (EIA) over de periode 2017 tot en met 2021 en kondigt een wijziging aan in de Energielijst van het lopende jaar.

De Kennisgroep winstfaciliteiten en firmaproblematiek heeft een vraag beantwoord over de toepassing van de kleinschaligheidsinvesteringsaftrek op een bedrijfsmiddel dat wordt ingebracht door middel van een ruisende inbreng van een eenmanszaak in een bestaande bv waarbij de tegenprestatie in de vorm van een agiostorting plaatsvindt.

De Kennisgroep winstfaciliteiten en firmaproblematiek heeft vragen beantwoord over de toetsing van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) aan het investeringsplafond van art. 3 Aanwijzingsregeling willekeurige afschrijving en investeringsaftrek milieu-investeringen 2009.

Minister Van Gennip heeft, mede namens de staatssecretaris van Financiën – Fiscaliteit en Belastingdienst, de Tweede Kamer een afschrift van de antwoorden op vragen van zelfstandigenorganisaties VZN en PZO gestuurd. Deze vragen zagen op de (aanscherping van de) kwalificatie van arbeidsrelaties en een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp’ers (de aov-zzp).

De Kennisgroep loonheffing algemeen heeft een standpunt gepubliceerd over de afwaardering als gevolg van een vervreemdingsverbod van beursgenoteerde aandelen die zijn toegekend aan werknemers. De kennisgroep is van mening dat op dergelijke aandelen met een vervreemdingsverbod van twee jaar een afwaardering van 10% van de beurskoers kan worden toegepast door de werkgever. Daarbij geldt als voorwaarde dat de werknemers die aandelen gedurende twee jaar niet mogen vervreemden.

De Kennisgroep verzekeringsproducten en assurantiebelasting heeft de vraag beantwoord of bij omzetting van een ingegane nabestaandenlijfrente in een andere nabestaandenlijfrente met een kortere looptijd, die voldoet aan art. 3.126a lid 4 onderdeel b onder 2° Wet IB 2001, rekening mag worden gehouden met de al verstreken uitkeringsduur.

De Kennisgroep verzekeringsproducten en assurantiebelasting heeft de vraag beantwoord of de aan een student vanuit een foundation (in de vorm van een stichting) toegekende studiebeurs belast is als een periodieke uitkering in de zin van afdeling 3.5 van de Wet IB 2001. De foundation betaalt de studiebeurs via een bv in gelijke termijnen door aan de student.

Het Centraal Aanspreekpunt Pensioenen heeft de vraag behandeld hoe de bijspaarruimte kan worden vastgesteld in een pensioenregeling waarop het nieuwe fiscale pensioenkader van de Wet toekomst pensioenen (Wtp) van toepassing is.

Het Centraal Aanspreekpunt Pensioenen heeft de vraag behandeld voor welke pensioengevende dienstjaren inhaal en/of inkoop nog mogelijk is op basis van het fiscale pensioenkader zoals dat gold vóór inwerkingtreding van de Wet toekomst pensioenen (Wtp).

De Kennisgroep aanmerkelijk belang heeft de vraag beantwoord of een aandelenfusie in overwegende mate is gericht op het ontgaan of uitstellen van belastingheffing, wanneer deze aandelenfusie onderdeel uitmaakt van een samenstel van rechtshandelingen om met toepassing van de doorschuifregeling aandelen te schenken.

De Kennisgroep aanmerkelijk belang heeft de vraag beantwoord of voor een aanmerkelijkbelanghouder van een open commanditaire vennootschap sprake is van een vervreemding, wanneer de ocv-overeenkomst zodanig wordt aangepast dat geen sprake meer is van een ocv. Ook heeft de kennisgroep de vraag beantwoord of gebruik gemaakt kan worden van de doorschuiffaciliteit van art. 4.40 Wet IB 2001.

De Kennisgroep aanmerkelijk belang heeft de vraag beantwoord of voor een erfgenaam voor bepaalde schulden, ontstaan door of vanwege een verkrijging krachtens erfrecht, het maximumbedrag van € 700.000 van art. 4.14a lid 2 Wet IB 2001 verhoogd kan worden, zonder dat bij deze erfgenaam sprake is van een fictief regulier voordeel in de zin van art. 4.14a Wet IB 2001.

negatieve inkomsten; fiscaal partners; herzieningsverzoek; onderlinge verhouding herzien; gemeenschappelijke inkomensbestanddelen; wetsgeschiedenis; toedeling; onherroepelijk; Memorie van toelichting; gesloten systeem; Fiscale Onderhoudswet

De staatssecretaris van Financiën heeft documenten openbaar gemaakt over de oplegging van de foutieve voorlopige/definitieve aanslag IB/PVV bij buitenlandse belastingplichtigen. Het gaat daarbij om buitenlandse belastingplichtigen die alleen premieplichtig zijn in Nederland.

De Kennisgroep inkomstenbelasting niet-winst heeft een standpunt gepubliceerd over de wijze waarop bij middeling rekening moet worden gehouden met een inkomensbestanddeel waarop een bijzonder tarief is toegepast.

De Kennisgroep inkomstenbelasting niet-winst heeft de vraag beantwoord of het type dieet, het ziektebeeld en de aandoening van de dieetkostentabel cumulatieve voorwaarden zijn voor de toepassing van art. 37 van de Uitv reg IB 2001.

De Duitse gemeente A is een door de overheid erkend luchtkuuroord met een therapeutisch klimaat. Het kuurbedrijf van de gemeente wordt geëxploiteerd als onderneming zonder rechtspersoonlijkheid. In die hoedanigheid heft de gemeente toeristenbelasting om haar kosten te dekken voor de bouw en het onderhoud van de faciliteiten van het kuuroord. De toeristenbelasting is verschuldigd door niet-inwoners die in de gemeente verblijven en in de gelegenheid worden gesteld van de faciliteiten van het kuuroord gebruik te maken, door inwoners die het centrum van hun levensbelangen in een andere gemeente hebben en door niet-inwoners die om beroepsredenen in de gemeente verblijven om aan evenementen deel te nemen. Niet-inwoners betalen een bepaald forfaitair bedrag per verblijfsdag en inwoners een jaarlijks forfaitair bedrag. Het HvJ verstaat de vraag van de verwijzende rechter zo dat deze wil weten of de terbeschikkingstelling van de kuurfaciliteiten door de gemeente een dienst onder bezwarende titel vormt waarvoor de toeristenbelasting de vergoeding vormt.

De in België gevestigde btw-fiscale eenheid Gaming Ardent exploiteert onlinespelen. Deze activiteit was vrijgesteld van btw. In 2016 is de regelgeving in België echter gewijzigd, waardoor online kans- en geldspelen niet langer als btw-vrijgestelde kansspelen werden aangemerkt. In 2018 heeft het Belgisch Grondwettelijk Hof deze regelgeving echter weer vernietigd. Vervolgens heeft Gaming Ardent een verzoek tot teruggaaf ingediend van de door haar voldane btw tussen 1 juli 2016 en 21 mei 2018, gesaldeerd met de door haar in dezelfde periode genoten aftrek van voorbelasting. Dit verzoek is afgewezen door de Belgische Staat.

De Roemeense vennootschap Streaming Services Srl (‘SSS’) verricht verschillende leveringen aan natuurlijke personen (modellen) in Roemenië, waardoor deze modellen eenvoudiger inkomsten kunnen genereren via digitale livestreamingplatforms. De prestaties van SSS bestaan onder meer uit het verstrekken van streamingdiensten en -apparatuur, meubilair, technische ondersteuningsdiensten en schoonheidsdiensten. De modellen sluiten op eigen naam een dienstenovereenkomst met een SSS op basis waarvan de modellen interactieve erotische webcamsessies verzorgen en de inhoud daarvan, samen met de bijbehorende auteursrechten, onder bezwarende titel overdragen aan SSS. Vervolgens draagt SSS deze digitale inhoud en de auteursrechten over aan de eigenaar van een streamingplatform, gevestigd in een andere lidstaat. Laatstgenoemde organiseert de interactieve webcamsessies voor betalende eindgebruikers. De eigenaar van dit streamingplatform biedt feitelijk toegang tot het evenement en is de enige die rechtstreeks contact heeft met (en bedragen int van) de fysieke klanten.

De hoofdactiviteit van het in Portugal gevestigde Companhia Uniao de Crédito Popular SARL (‘CUCP’) bestaat uit het verstrekken van leningen met een onderpand, zoals goud, zilver of horloges. Wanneer kredietnemers een betalingsachterstand oplopen van meer dan drie maanden, of het object van onderpand niet terugkopen, worden deze voorwerpen via een veiling verkocht. Op grond van nationale regelgeving wordt de veilingprijs in dergelijke gevallen verhoogd met een verkoopcommissie van 11% die verschuldigd is aan de leninggever. CUCP doet altijd een bod dat tussen de 10% – 30% hoger ligt dan de restwaarde van het goed. Daardoor wint CUCP altijd en verkrijgt zij het eigendom van de goederen. Vervolgens levert CUCP deze goederen aan ofwel (1) de vorige eigenaar van de goederen, eventueel na voorlopige bewaring daarvan, ofwel (2) afnemers van de juwelierszaak van CUCP, ofwel (3) Nevolin Ouriversaria S.A. (‘Nevolin’). In dat laatste geval geeft Nevolin opdracht aan een extern dienstverlener om de producten te laten omsmelten en analyseren. De Portugese belastingdienst heeft informatie ingewonnen bij Nevolin en naar aanleiding daarvan naheffingsaanslagen opgelegd aan CUCP.

De Kroatische vennootschap UP CAFFE is opgericht als rechtsopvolger van het daaraan verbonden SS-UGO. Volgens de belastingautoriteiten had dit tot doel om belasting te ontwijken. De belastingautoriteiten hebben UP CAFFE vastgesteld als een aan SS-UGO ‘verbonden persoon’, gelet op de continuïteit van de activiteiten. UP CAFFE verzet zich tegen de dienovereenkomstig vastgestelde btw-schuld en betoogt dat zij een ‘kleine ondernemer’ is, bovendien zou de verbonden-persoon-wetgeving pas in werking zijn getreden na afloop van het betreffende belastingtijdvak. De verwijzende rechter overweegt dat het Unierecht een verbod op belastingmisbruik kent. Bovendien heeft het HvJ in het arrest Italmoda reeds voorzien in de weigering van aftrek van voorbelasting indien vast is komen te staan dat de belastingplichtige wist of had moeten weten dat hij deelnam aan fraude. De verwijzende rechter wenst te vernemen of het Unierecht in zulke omstandigheden ook verplicht tot het vaststellen van de belastingschuld (en niet slechts het weigeren van btw-teruggaaf), wanneer uit objectieve gegevens blijkt dat btw-fraude is gepleegd en belastingplichtige wist of had moeten weten dat hij daaraan deelnam.

Y KG is een in Duitsland gevestigde exploitant van een biogasinstallatie. Het gewonnen biogas wordt gebruikt voor de opwekking van elektriciteit, hetgeen vervolgens tegen vergoeding wordt geleverd aan het net. Bij dit productieproces komt warmte vrij. De overtollige warmte wordt om niet afgestaan aan twee ondernemers die de warmte gebruiken voor hun bedrijfsactiviteiten: het drogen van hout in containers en het verwarmen van aspergevelden. De belastinginspecteur stelt zich op het standpunt dat dit een btw-belaste levering om niet betreft en dat de maatstaf, bij gebrek aan een aankoopprijs, moet worden vastgesteld op basis van de kostprijs van de warmte. De inspecteur heeft deze kostprijsberekening gemaakt op basis van de totale in de winst- en verliesrekening opgenomen kosten en dienovereenkomstig een naheffingsaanslag opgelegd.

In Hongarije komen bepaalde geneesmiddelen in aanmerking voor een wettelijk geregelde subsidie. Een deel van de aankoopprijs wordt in dat geval door de publieke zorgverzekeraar (‘NEAK’) betaald. De patiënt betaalt het resterende bedrag. De farmaceut Novo Nordisk verricht verschillende contractueel overeengekomen betalingen aan NEAK op basis van het verkoopvolume, alsook een bijdrage aan de subsidie (10% of 20%) voor alle door Novo Nordisk in Hongarije verkochte geneesmiddelen. De betaling loopt via de Hongaarse belastingdienst die de bedragen int, controleert en onmiddellijk overmaakt aan NEAK.

Staatssecretaris Van Rij licht toe wanneer en hoe het onderdeel rechtsbescherming bij geschillen die betrekking hebben op uitstel van betaling of kwijtschelding van belastingschulden van de Wet Stroomlijnen in werking treedt.

De Belastingdienst stuurt ondernemers die niet hebben voldaan aan de voorwaarden voor de betalingsregeling bijzonder uitstel vanwege de coronacrisis en nog geen actie hebben ondernomen een brief met de mededeling dat de betalingsregeling wordt ingetrokken. De datum van deze brief is 15 augustus 2023, maar ondernemers ontvangen de brief eerder zodat er nog tijd is om te voorkomen dat men in een keer het hele bedrag moet betalen waarvoor bijzonder uitstel is verkregen. Een ondernemer voldoet niet aan de voorwaarden voor de betalingsregeling bijzonder uitstel, om een van de volgende redenen: de ondernemer heeft sinds 1 oktober 2022 niet voldaan aan nieuwe betalingsverplichtingen, de ondernemer heeft sinds 1 oktober 2022 de termijnen van de betalingsregeling niet op tijd betaald of de ondernemer loopt achter met betalingsverplichtingen vanaf 1 oktober 2022 én met de termijnen van de betalingsregeling.

Er zijn documenten (deels) openbaar gemaakt over het initiëren, voorbereiden, onderhandelen, sluiten, wijzigen en beëindigen van verdragen ter voorkoming van dubbele belasting en de rol van de Notitie Fiscaal Verdragsbeleid hierbij. Het gaat om een verzoek op basis van de Wet open overheid (Woo).

De Kennisgroep IBR Vpb & winst heeft de vraag beantwoord of het verbod op extraterritoriale belastingheffing uit art. 10 van het belastingverdrag met Frankrijk in de weg staat aan heffing van conditionele bronbelasting op dividenden op grond van de Wet bronbelasting 2021 (vanaf 2024), ingeval een naar Nederlands recht opgerichte nv met feitelijke leiding in Frankrijk reguliere dividenden uitkeert.