Aflevering 45

Ook dit jaar is door ‘Financiën’ op prinsjesdag weer een vloed aan fiscale wetsvoorstellen over ons uitgestort. Van deze voorstellen, die op 1 januari 2010 moeten ingaan, heeft een aantal betrekking op het formele belastingrecht. Deze ‘formele’ voorstellen zijn verspreid over met name het Belastingplan 2010 (BP 2010), Overige fiscale maatregelen 2010 (OFM 2010) en de Fiscale vereenvoudigingswet 2010 (FV 2010). De voorstellen raken met name de Algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR). Het is niet mijn bedoeling om die voorstellen alle tot in detail te bespreken. Het gaat mij meer om de link met algemenere kwesties.

De minister van Financiën antwoordt op schriftelijke vragen ter voorbereiding van de algemene financiële beschouwingen. In de antwoorden gaat hij in op de vraag naar de invoering van een tijdelijke crisisbelasting in de vorm van inkomstenbelasting op topinkomens en een vermogensbelasting op topvermogens. Beide vormen van tijdelijke crisisbelastingen zijn niet de keus van het kabinet, onder meer vanwege de procyclische werking. Wel merkt de minister op dat de Studiecommissie belastingstelsel mogelijke aanpassingen van het belastingstelsel bekijkt en dat zowel de uitgaven- als de inkomstenkant van de Rijksbegroting zal worden bekeken na de crisis.

De Kamerbehandeling van het Fiscaal pakket 2010 heeft opnieuw (zie NTFR 2009/2259) geleid tot nota's van wijziging. Het betreft de tweede nota van wijziging bij het Belastingplan 2010, de Fiscale Vereenvoudigingswet 2010, de Fiscale Onderhoudswet 2010 en Overige fiscale maatregelen 2010.

In de Fiscale vereenvoudigingswet 2010 (FVW 2010) zijn vereenvoudigingen in de inkomstenbelasting, loonheffingen, accijnzen en motorrijtuigenbelasting en enkele formeelrechtelijke vereenvoudigingen opgenomen. In de FVW 2010 is onder andere de nieuwe werkkostenregeling (hierna: de WKR) opgenomen.

Het wetsvoorstel Belastingplan 2010 (BP 2010) bevat onder andere maatregelen voor het bevorderen van innovatief ondernemerschap, het stimuleren van zuinige auto's en het toepassen van het verlaagde btw-tarief.

Het wetsvoorstel Overige Fiscale Maatregelen 2010 (OFM 2010) bevat (deels technische) wijzigingen die in beginsel per 1 januari 2010 moeten ingaan. Het gaat onder andere om maatregelen voor het verbeteren van de positie van de directeur-grootaandeelhouder.

De minister en de staatssecretaris van Financiën publiceren het Instellingsbesluit Studiecommissie Belastingstelsel. Deze Studiecommissie heeft tot taak een voorstudie te verrichten naar verschillende scenario’s voor een mogelijke herziening van het Nederlandse belastingstelsel.

Belanghebbende en A zijn samen vennoot in een vof. Daarnaast zijn belanghebbende en A middellijk aandeelhouder van H bv. Belanghebbende en A raken betrokken bij een project dat tot doel heeft om ter gelegenheid van het millennium een viertal concerten te organiseren in Thailand in de periode 1 december 1999 tot 1 januari 2000. H bv treedt op als uitvoerend producent van dit project. Belanghebbende en A hebben diverse betalingen verricht ten behoeve van het project. Deze betalingen zijn in de jaarrekening van de vof verwerkt als 'Lening H'. Na een conflict met de Thaise autoriteiten gaan de geplande concerten uiteindelijk niet door. H bv wordt failliet verklaard. De vof heeft het gehele bedrag van de uitstaande lening op H bv voorzien. De inspecteur stelt zich op het standpunt dat geen sprake is van een door de vof verstrekte lening maar van een door de vennoten in privé verstrekte lening. Hij heeft het door belanghebbende aangegeven verlies uit onderneming op dit punt gecorrigeerd.

Belanghebbende verkoopt zijn tuinbouwbedrijf, bestaande uit grond en opstallen, en betaalt een gouden handdruk aan een werknemer die daarvoor moest worden ontslagen. In geschil is of de aan de werknemer uitgekeerde gouden handdruk voor een deel moet worden toegerekend aan dat gedeelte van de stakingswinst dat onder de landbouwvrijstelling valt en mitsdien op het vrij te stellen bedrag in mindering moet worden gebracht.

De Tweede Kamer heeft geen aanleiding gevonden tot het maken van opmerkingen of het stellen van vragen over het wetsvoorstel Fiscale onderhoudswet 2010 (FOW 2010). Niettemin heeft het kabinet twee nota's van wijziging aangeboden aan de Tweede Kamer.

Belanghebbende woont in 2001 in België. Hij is in dat jaar directeur en enig aandeelhouder van A bv, die gevestigd is in Nederland. Hij verricht de werkzaamheden als directeur voor de helft in Nederland en voor de helft in België. Hij geniet in 2001 een loon van de bv. Belanghebbende is tevens enig aandeelhouder en zaakvoerder van twee in België gevestigde vennootschappen. Voor deze werkzaamheden is belanghebbende in België verzekerd als zelfstandige. De inspecteur heeft belanghebbende aangeslagen in de premie volksverzekeringen. Volgens de Hoge Raad staat het bepaalde in Verordening 1408/71 daaraan niet in de weg, nu de door belanghebbende in Nederland verrichte werkzaamheden in loondienst zijn verricht, en de werkzaamheden in België als zelfstandige zijn verricht. Een premieheffing over fictief loon is niet in strijd met het Europese gemeenschapsrecht.

Volgens een persbericht van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft minister Donner op 22 oktober 2009 een sociaal zekerheidsverdrag ondertekend met India. Het verdrag bevat een detacheringsbepaling, waardoor werknemers voor een periode van maximaal zestig maanden zijn vrijgesteld van de betaling van sociale zekerheidspremies in het werkland. Gedurende deze periode zijn zij verzekerd via hun land van herkomst. Werknemers of zelfstandigen die niet gedetacheerd zijn vallen onder het stelsel van het werkland.

De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid maakt bekend dat werkgevers vanaf 1 januari 2010 minder premies hoeven te betalen als zij een oudere werknemer in dienst nemen die eerder een uitkering kreeg op grond van de Algemene nabestaandenwet. Deze premiekorting bedraagt € 6.500 per jaar.

De staatssecretaris van Financiën brengt het besluit van 13 november 2006, nr. CPP2006/412M (NTFR 2006/1663) opnieuw uit met een regeling in verband met het faillissement van de DSB-bank. Voor het overige is het besluit ongewijzigd. Wel volgt binnenkort een actualisering.

Belanghebbende is in dienstbetrekking werkzaam. Zijn werkgever heeft hem een auto ter beschikking gesteld. Daarnaast heeft de werkgever aan belanghebbende een abonnement voor het openbaar vervoer verstrekt/vergoed. Dit ov-abonnement is zowel voor woon-werkverkeer als voor zakelijke reizen gebruikt. Op het nettosalaris van belanghebbende is onder vermelding 'bijdr.leasekost' in 2002 in totaal € 4.028 ingehouden. Belanghebbende ziet dit als een eigen bijdrage voor privégebruik die in mindering komt op de bijtelling voor de ter beschikking gestelde auto. De inspecteur is echter van mening dat het ingehouden bedrag een eigen bijdrage is voor het ov-abonnement dat door de werkgever is verstrekt. Anders dan Rechtbank Arnhem, stelt het hof – op basis van enkele bewijsoordelen – belanghebbende in het gelijk.

De staatssecretaris van Financiën stuurt het evaluatierapport over de giftenaftrek in de inkomstenbelasting naar de Tweede Kamer. De evaluatie is aangekondigd in de Miljoenennota 2009. In de evaluatie wordt het gebruik en de effectiviteit van de fiscale faciliteit voor giften geëvalueerd.

De staatssecretaris van Financiën beantwoordt, mede namens de minister van Jeugd en Gezin, Tweede Kamervragen over de overdraagbaarheid van de algemene heffingskorting. De vragen hebben vooral betrekking op het verschil in fiscale uitkomst tussen een tweeverdienersgezin en kostwinnersgezin en borduren voort op de vragen over de stelling dat het kostwinnersgezin 'de pakezel' van de staat is (NTFR 2009/2085). In de antwoorden gaat de staatssecretaris uitgebreid in op de verschillen in behandeling tussen tweeverdienersgezinnen en kostwinnersgezinnen.

De staatssecretaris van Financiën deelt mede geen beroep in cassatie in te stellen tegen Hof Leeuwarden 3 juli 2009, nr. 08/00053, NTFR 2009/1704. Het hof heeft in die uitspraak onder verwijzing naar art. 20a Uitv. besl. IB 2001 geoordeeld dat de aanpassing aan de woning, te weten een toilet op de begane grond, is aan te merken als een hulpmiddel. Dat het medisch voorschrift van latere datum is dan de aanpassing, staat aan de aftrek niet in de weg, aldus het hof.

Belanghebbende, een nv, heeft in 2000 de overname van een buitenlandse groep gefinancierd met een emissie van aandelen. Ter zake van de emissie heeft belanghebbende kosten gemaakt. Volgens de inspecteur zijn deze kosten niet aftrekbaar op grond van art. 13, lid 1, (oud) Wet VPB 1969.

Belanghebbende verkocht in 1997 het door haar geëxploiteerde bungalowpark en vormde voor de boekwinst een vervangingsreserve. Vervolgens worden de aandelen in belanghebbende verkocht en is de doelstelling van belanghebbende gewijzigd in, kort gezegd, het exploiteren van (on)roerende zaken en later in het beheren van Nederlandse monumenten. In 1998 kocht belanghebbende een verhuurd kantoorpand, dat zij datzelfde jaar weer verkocht. Van de aankoopprijs boekte belanghebbende een bedrag op de vervangingsreserve af.

De staatssecretaris heeft vragen van de Tweede Kamer beantwoord over het bericht dat Nederland 16 miljard euro aan belasting misloopt. Over dat onderwerp is tegelijkertijd een uitgebreide reactie aan de Tweede Kamer gezonden. Daarnaar wordt veelvuldig verwezen.

De inspecteur is ervan uitgegaan dat belanghebbende een bankrekening in Zwitserland aanhoudt. Ter zake hiervan heeft hij nagevorderd met boete. In geschil is of de verlengde navorderingstermijn in strijd is met het EG-recht in geval van aanhouden van een bankrekening in Zwitserland, een zogenoemd 'derde land'.

De Hoge Raad heeft in deze zaken bij de arresten van 21 maart 2008, NTFR 2008/614 en NTFR 2008/615, prejudiciële vragen gesteld over de langere navorderingstermijn voor buitenlandsituaties ex art. 16, lid 4, AWR. Het HvJ EG heeft op 11 juni 2009, zaak C-155/08, NTFR 2009/1742, arrest gewezen in twee gevoegde zaken.

Belanghebbende woont in het rechtsgebied van Rechtbank Assen. Tegen de hem opgelegde aanslag IB 2001 is beroep bij Rechtbank Arnhem ingesteld. Deze rechtbank heeft uitspraak gedaan, waartegen is geappelleerd bij Hof Arnhem. Dit hof constateert dat het beroep in eerste aanleg eigenlijk door Rechtbank Leeuwarden had moeten worden behandeld. Op verzoek van partijen behandelt het hof de zaak toch inhoudelijk en stelt belanghebbende inhoudelijk – met betrekking tot een afschrijvingskwestie – in het ongelijk.

Belanghebbende drijft een uitzendbureau en bemiddelt tussen uit Polen afkomstige arbeidskrachten en diverse opdrachtgevers. Belanghebbende heeft zich tegenover derden gepresenteerd als bv i.o. en heeft ook als zodanig aangifte LB en OB gedaan. Naar aanleiding van een boekenonderzoek heeft de inspecteur aan de bv i.o. van belanghebbende een naheffingsaanslag LB en een vergrijpboete opgelegd. In geschil is of de naheffingsaanslag aan de juiste (rechts)persoon is opgelegd en of, indien dat het geval is, terecht en volgens het juiste tarief loonheffing is nageheven over het loon dat is betaald aan de Poolse arbeidskrachten als waren deze zzp-ers.

De Europese Commissie heeft besloten Estland voor het Hof van Justitie EG te dagen. Dit vanwege de discriminerende belastingheffing over pensioenen die worden betaald aan niet-ingezetenen. Het gaat om gepensioneerden met een wereldinkomen dat lager is dan de belastingtegemoetkomingen van € 4.026 die gepensioneerden in Estland krijgen. In Estland woonachtige gepensioneerden met een vergelijkbaar inkomen, dat nagenoeg geheel uit Estland afkomstig is, krijgen persoonlijke tegemoetkomingen waardoor zij effectief geen belasting zijn verschuldigd. Niet-ingezeten gepensioneerden die minder dan 75% van hun inkomen uit Estland ontvangen, krijgen geen persoonlijke tegemoetkomingen.

De Europese Commissie heeft een aanbeveling overgenomen die schetst hoe de lidstaten het gemakkelijker kunnen maken voor investeerders in de lidstaten om aanspraak te maken op vrijstelling van bronbelasting. Het gaat dan om bronbelasting op dividenden, rente en andere effecteninkomsten die uit andere lidstaten worden ontvangen. De aanbeveling stelt ook maatregelen voor om de belastingbarrières te elimineren die de financiële instellingen tegenkomen bij hun effectenactiviteiten, terwijl tezelfdertijd belastinginkomsten beschermd moeten worden tegen fouten of fraude.

De Europese Commissie maakt bekend dat zij groen licht geeft voor belastingvrije zones in Italiaanse steden. De steun is bedoeld voor steun aan achtergestelde regio's. In de 22 belastingvrije zones zijn nieuw opgestarte kleine en micro-ondernemingen vrijgesteld van belasting. De vrijstellingen hebben betrekking op inkomstenbelasting, regionale belasting op productieactiviteiten, gemeentebelasting op onroerende zaken en de sociale bijdrage op salarissen.

De Europese Commissie verzoekt Portugal een einde te maken aan bepalingen in de inkomstenbelasting inzake bepaalde exitheffingen voor natuurlijke personen. Volgens de Portugese wetgeving worden vermogenswinsten bij aandelentransacties belast als de genieter ophoudt inwoner van Portugal te zijn. De vermogenswinst bestaat uit het verschil tussen de waarde in het economische verkeer van de ontvangen aandelen en de boekwaarde ervan. Andere Portugese belastingplichtigen betalen slechts inkomstenbelasting als er een aanvullende betaling in geld heeft plaatsgevonden. Verder is de winst gerealiseerd bij de overdracht van een onderneming aan een in Portugal gevestigde rechtspersoon vrijgesteld van inkomstenbelasting, terwijl de overdracht van een onderneming aan een buiten Portugal gevestigde rechtspersoon wel is belast voor de inkomstenbelasting. Volgens de Europese Commissie zijn deze bepalingen in strijd met art. 18, 39 en 43 EG. Het verzoek aan Portugal is gedaan in de vorm van een 'met redenen omkleed advies', de tweede stap in de inbreukprocedure van art. 226 EG.

De Europese Commissie heeft besloten Oostenrijk voor het Hof van Justitie EG te dagen. Dit omdat giften ten behoeve van onderzoek en wetenschap aan in Oostenrijk gevestigde instellingen zonder winstoogmerk wel aftrekbaar zijn als bedrijfsuitgaven, terwijl dergelijke giften aan in het buitenland gevestigde instellingen niet aftrekbaar zijn. Hierdoor is het verstrekken van giften aan in het buitenland gevestigde instellingen minder aantrekkelijk, terwijl die instellingen dezelfde doelstelling kunnen hebben.

De Europese Commissie heeft Duitsland verzocht zijn belastingheffing op uitgaande dividend en interest te wijzigen. In Duitsland zijn dividenden betaald aan Duitse 'Pensionskassen' belast tegen een lager tarief of de 'Pensionskasse' kan om een gedeeltelijke teruggave van de ingehouden bronbelasting vragen. Vergelijkbare pensioenfondsen in Europa krijgen deze voordelen niet. Verder zijn dividenden betaald aan een Duitse 'Pensionsfonds' in de jaarlijkse aanslag over het nettobedrag belast tegen een tarief van 15%, terwijl vergelijkbare buitenlandse pensioenfondsen 25% bronbelasting zijn verschuldigd over de dividenden, zonder aftrek van kosten. Dezelfde voordelen gaan op voor interest betaald aan 'Pensionskassen' en 'Pensionsfonds' in relatie tot buitenlandse pensioenfondsen.

Belanghebbende, directeur grootaandeelhouder, is in dienst bij F bv. Belanghebbende heeft een nieuwbouwwoning laten bouwen. Met ingang van 18 juli 2006 verhuurt belanghebbende een werkkamer in zijn woning aan F bv. Bij brief van 30 mei 2005 verzoekt belanghebbende de inspecteur om hem ter zake van de verhuur van de werkkamer als ob-ondernemer aan te merken. In reactie hierop geeft de inspecteur bij brief van 26 juli 2005 aan dat belanghebbende voor deze activiteit als ondernemer in de zin van de Wet OB 1968 kan worden aangemerkt. In 2006 komt de inspecteur terug op dit standpunt en legt hij naheffingsaanslagen omzetbelasting op.

Belanghebbende is douane-expediteur. Hij heeft, in opdracht van een importeur van boter, aangifte voor het vrije verkeer gedaan onder toepassing van een verlaagd preferentieel tarief. Bij de aangifte is vermeld dat Estland het land van oorsprong is van de boter. Om dit te bewijzen zijn certificaten van oorsprong overgelegd. Na onderzoek door de Estse douane zijn deze certificaten ingetrokken. De inspecteur heeft daarop van belanghebbende douanerechten geheven naar het verschil tussen het preferentiële tarief en het algemene tarief.

Belanghebbende is houder van een pick-up met anderhalve cabine. Tussen de achterwand van de cabine en de bestuurderszitplaats is een ruimte aanwezig, met een verhoging van de carrosserie. In deze verhoging bevindt zich een niet verwijderbare gereedschapskist waarop een tweetal opklapbare zitkussens is gemonteerd met daarboven tegen de achterwand van de cabine (over de gehele lengte) een rugkussen. De laadruimte is van de bestuurderszitplaats afgescheiden door een vaste wand over de gehele breedte van de cabine, welke scheidingswand in de auto 112 cm achter het achterste punt van het stuurwiel is geplaatst.

Belanghebbende is een zogenoemde lijnrijder. Hij vervoert met een motorrijtuig bloemen en planten naar vaste afnemers in Duitsland. Belanghebbende koopt deze bloemen op een veiling in Nederland en verkoopt deze vervolgens zonder voorafgaande bestelling vanuit het motorrijtuig aan de vaste afnemers. In geschil is of sprake is van een zwaar motorrijtuig in de zin van de Wet belasting zware motorrijtuigen (Wet BZM). Eén van de kenmerken daarvoor is dat het motorrijtuig uitsluitend is bestemd voor goederenvervoer over de weg.

De onderhavige zaken vormen (proef)procedures die allen zien op de belasting die van zware motorrijtuigen wordt geheven. De belanghebbenden zijn zogenoemde lijnrijders. Zij kopen zonder voorafgaande bestelling op de veiling in Nederland bloemen en planten, vervoeren deze naar het buitenland en verkopen deze producten vervolgens aldaar aan detail- en groothandelaren. De verkoop geschiedt vanuit de vrachtwagen. De vrachtwagens waarmee de goederen worden vervoerd, beschikken over een zijdeur met inklapbare trap die via de zijkant van de vrachtwagen toegang verleent tot de laadruimte. Zij hebben tevens een zware koelinstallatie en tl-verlichting. De te verkopen bloemen en planten staan op rolcontainers die op een zodanige wijze in de vrachtwagen worden geplaatst dat over de lengte van de laadruimte een looppad ontstaat. De centrale vraag in deze procedures is of de motorrijtuigen, ondanks het gebruik voor de verkoopactiviteiten, uitsluitend bestemd zijn voor goederenvervoer in de zin van de Wet belasting zware motorrijtuigen (Wet BZM) en de richtlijn waarop deze wet is gebaseerd.

Deze conclusie gaat in op de vraag of het Europese recht (art. 18 EG) zich verzet tegen de heffing van het volledige bedrag aan belasting van personenauto’s en motorrijwielen ingeval een inwoner van Nederland kortstondig voor privédoeleinden gebruik maakt van een auto met een niet-Nederlands kenteken.

Aan belanghebbende is als eigenaar van een onroerende zaak een aanslag in de rioolheffing opgelegd. Belanghebbende stelt dat de verordening onverbindend is omdat sprake is van een willekeurige en onredelijke belastingheffing. Belanghebbende wijst daarbij op de verschillende heffingsmaatstaven, zonder rechtvaardiging, voor eigenaren, gebruikers van woningen en gebruikers van niet-woningen.

Belanghebbende was tot 19 november 1999 gehuwd in algehele gemeenschap van goederen. Met ingang van 19 november 1999 is zij gehuwd onder huwelijkse voorwaarden. Aan de echtgenoot van belanghebbende zijn aanslagen IB/PVV opgelegd. De echtgenoot van belanghebbende heeft deze belastingschulden onbetaald gelaten. Toen geen verhaalsobjecten bij de echtgenoot van belanghebbende voorhanden bleken, besloot de ontvanger om belanghebbende als echtgenote van de belastingschuldige aansprakelijk te stellen voor de schuld van vóór het maken van de huwelijkse voorwaarden. De ontvanger heeft belanghebbende op grond van art. 1:102, tweede volzin, BW aansprakelijk gesteld voor de helft van het bedrag dat de echtgenoot aan belasting verschuldigd was. De aansprakelijkstelling is geformaliseerd door middel van een beschikking in de zin van art. 49 IW 1990. In geschil is of aansprakelijkstelling op grond van art. 1:102 BW via een beschikking van art. 49 IW 1990 kan worden geformaliseerd. Voorts is in geschil of de schulden IB/PVV gemeenschapsschulden of verknochte schulden zijn in de zin van art. 1:94 BW.

Belanghebbende was vennoot in een vof. Per 31 december 2003 is hij als vennoot uitgetreden. Intern waren de vennoten overeengekomen dat belanghebbende niet aansprakelijk is voor de schulden van de vof op de grond dat hij alleen vergunningen en diploma’s in de vof heeft ingebracht. In 2007 is belanghebbende aansprakelijk gesteld voor onbetaald gebleven belastingschulden van de vof in de periode tot en met 2003. Belanghebbende betwist de aansprakelijkstelling, echter vergeefs. Volgens het hof was belanghebbende namelijk vennoot in de vof in de periode waarin de materiële belastingschulden zijn ontstaan. Ook de gewezen bestuurder kan aansprakelijk worden gesteld en interne afspraken tussen de vennoten kunnen daaraan niet afdoen, aldus het hof.

Vanaf eind 2004 is een groot aantal vennootschappen van de Mubavi Groep gefailleerd. A, aandeelhouder van de groep, heeft ook belangen gehad in Amicorp Luxembourg en Marsannay Holdings S.A. Laatstgenoemde vennootschap is in 2004 overgenomen door een op de Maagdeneilanden gevestigde vennootschap (Swan Valley Trading Inc.) waarvan het bestuur wordt gevormd door Amicorp BVI Ltd. Marsannay en Swan Valley zijn geliquideerd.