Aflevering 1

Zo bij het scheiden van het oude jaar neem ik even de tijd om de balans op te maken van het jaar 2016 en u een vooruitblik te geven op het jaar 2017. Het einde van het jaar maakt altijd een beetje weemoedig, geeft een besef van het verglijden der jaren, maar maakt ook weer benieuwd naar het nieuwe jaar. De terugblik geeft tevens aan hoeveel er op fiscaal gebied het afgelopen jaar weer is gebeurd. Wie zou nog willen beweren dat de fiscaliteit saai is? Het belastingrecht is voortdurend in beweging en is daarmee ook een vertaling van de dynamiek van allerlei fiscale ontwikkelingen. Hetgeen hierna is opgenomen is daarvan slechts een selectie, die uiteraard geheel voor rekening van de auteur komt.

Op Prinsjesdag 2016 is ons zoals te doen gebruikelijk een keur aan nieuwe fiscale wetsvoorstellen gepresenteerd, waaronder de zogenoemde Fiscale vereenvoudigingswet 2017. Dit wetsvoorstel, dat onder meer een vereenvoudiging van de huidige bestuurs- en belastingrechtspraak beoogt tot stand te brengen, zal het fiscale landschap in de komende jaren aanzienlijk wijzigen. Die wijzigingen zijn niet slechts juridisch-inhoudelijk van aard; ook organisatorisch zal het wetsvoorstel de nodige aanpassingen teweegbrengen. De tijdslijn hiertoe is evenwel ruim opgezet, waarmee de betreffende organisaties, waaronder de rechterlijke macht, adaptatietijd is geboden. Waar doel ik precies op? Per 1 januari 2019 komt er één invorderingsregime voor belastingen en toeslagen. De stroomlijning van de huidige kaders wordt bereikt door het regime van de Invorderingswet 1990 dat geldt voor de belastingen grotendeels van toepassing te verklaren op toeslagen. Daartoe kent het wetsvoorstel zes kernelementen die achtereenvolgens zijn: (i) de aanwijzing van de ontvanger als het bevoegd bestuursorgaan voor de invordering en betaling van belastingen en toeslagen, (ii) de introductie van een debiteurgerichte (in plaats van een vorderingsgerichte) betalingsregeling voor burgers, (iii) de kwijtschelding van een restschuld na afloop van de maatwerkbetalingsregeling voor burgers, (iv) de rechtsbescherming via de belastingrechter ter zake van geschillen over uitstel en kwijtschelding van zowel belasting- als toeslagschulden en geschillen over opschorten en afzien van uitbetaling van toeslagen, (v) de wijziging van het verrekeningsregime en (vi) de preferentie van toeslagschulden gelijk belastingschulden. Een opsomming van elementen die ieder voor zich toelichting behoeven. In het bestek van deze opinie zal ik één element nader onder de loep nemen, te weten element iv, dat onder meer een modernisering van de belastingrechtspraak tot gevolg heeft. Wat betreft de overige elementen verwijs ik graag naar de memorie van toelichting bij het wetsvoorstel waarin een en ander helder is uiteengezet (zie hiervoor Kamerstukken II, 2016-2017, 34 554, nr. 3, p. 2 e.v. (wetsvoorstel tot wijziging van enkele belastingwetten en enige andere wetten (Fiscale vereenvoudigingswet 2017)).

De op 21 december 2016 aangenomen wetten die behoren tot het Belastingpakket 2017 en de Wet uitwisseling inlichtingen over rulings zijn in het Staatsblad gepubliceerd. Over de desbetreffende wetten is ook een referendabiliteitsbesluit gepubliceerd op grond van de Wet raadgevend referendum. Daaruit blijkt dat over de wetten een raadgevend referendum mogelijk is.

Het Ministerie van Financiën heeft de belangrijkste wijzigingen voor de belastingheffing gepubliceerd die per 1 januari 2017 gelden. De inflatiecorrectie leidt tot een bijstelling van de daarvoor in aanmerking komende bedragen met 0,3%.

De staatssecretaris van Financiën heeft de Bijstellingsregeling directe belastingen 2017 gepubliceerd. Met deze regeling geeft hij uitvoering aan de indexeringsbepalingen in diverse belastingwetten. De regeling treedt in werking per 1 januari 2017.

Staatssecretaris Wiebes van Financiën heeft de wijziging van enige uitvoeringsregelingen 2017 gepubliceerd. In deze eindejaarsregeling is een aantal wijzigingen opgenomen ten behoeve van de uitvoeringsregelingen onder andere op het terrein van de directe belastingen, de indirecte belastingen en het formele belastingrecht. De wijzigingen vloeien onder meer voort uit het Belastingplan 2017 (BP 2017), Overige fiscale maatregelen 2017 (OFM 2017), de Fiscale vereenvoudigingswet 2017 (Fvw 2017) en de Wet tijdelijk verlaagd tarief laadpalen. Daarnaast wordt een aantal zelfstandige wijzigingen aangebracht en worden redactionele wijzigingen doorgevoerd.

Staatssecretaris Wiebes van Financiën heeft de Bijstellingsregeling accijns, belasting van personenauto’s en motorrijwielen, motorrijtuigenbelasting, belastingen op milieugrondslag en Provinciewet 2017 gepubliceerd. Met deze regeling geeft hij uitvoering aan de indexeringsvoorschriften in de diverse belastingwetten. De regeling treedt in werking per 1 januari 2017. De per 1 januari 2017 toe te passen tabelcorrectiefactor volgens art. 10.2 Wet IB 2001 bedraagt 1,003. Uit de toelichting op de voor 2017 geldende bedragen blijkt hoe deze tot stand zijn gekomen.

Staatssecretaris Wiebes heeft het eindejaarsbesluit met bijbehorende uitvoeringstoetsen gepubliceerd. In dit eindejaarsbesluit is een aantal wijzigingen opgenomen van enkele wetten en uitvoeringsbesluiten op het terrein van de directe belastingen, de indirecte belastingen, het formele recht en de voorkoming van dubbele belasting. De wijzigingen vloeien onder andere voort uit de wijzigingen in formele wetgeving bij het Belastingplan 2017 (BP 2017), Overige fiscale maatregelen 2017 (OFM 2017), de Fiscale vereenvoudigingswet 2017 (Fvw 2017), de Wet tijdelijk verlaagd tarief laadpalen en de Wet aanpassing fiscale eenheid. Voorts betreft het zelfstandige wijzigingen, waaronder aanpassingen van redactionele of van technische aard.

De staatssecretaris van Financiën heeft via een beleidsbesluit diverse beleidsbesluiten ingetrokken op het terrein van de vennootschaps- en inkomstenbelasting. De reden hiervoor is dat deze beleidsbesluiten hun belang hebben verloren door wetswijziging, omdat er inmiddels sprake is van een interne werkinstructie of voorlichtingsmateriaal, door tijdsverloop, of door jurisprudentie.

Op 20 december 2016 heeft de Eerste Kamer de volgende wetsvoorstellen uit het pakket Belastingplan 2017 aangenomen:

bewijsgradatie, onomstotelijk vaststaan, primaire registratie, zelfstandigenaftrek

De staatssecretaris stelt voor af te zien van het integreren van de milieu-investeringsaftrek (MIA) en de willekeurige afschrijving op milieubedrijfsmiddelen (VAMIL). Dit voorstel is gebaseerd op een vervolgonderzoek MIA VAMIL. De staatssecretaris heeft laten onderzoeken:

De Aanwijzingsregeling willekeurige afschrijving en investeringsaftrek milieu-investeringen 2009 is gewijzigd. Als bijlage daarbij is de Milieulijst 2017 opgenomen. Daarin staat een opsomming van investeringen waarvoor vanaf 2016 de willekeurige afschrijving op milieubedrijfsmiddelen (Vamil) en/of de milieu-investeringsaftrek (MIA) geldt.

belastingnadeel, nabetaling, verrekening

bron van inkomen, pgb-budget, renseignement, subsidievaststelling

dienstverplichting, hoedanigheid, publiekrechtelijke dienstbetrekking, rechtspositie

Staatssecretaris Wiebes van Financiën heeft mede namens de minister voor Wonen en Rijksdienst de Tweede Kamer geïnformeerd over de tabelcorrectiefactor en de indexatie arbeidskorting per 1 januari 2017.

De staatssecretaris van Financiën heeft Tweede Kamervragen beantwoord over de Wet deregulering beoordeling arbeidsrelatie (Wet DBA) en de positie van zzp’ers. Op vragen over wat de staatssecretaris eraan gaat doen dat bedrijven geen zzp’ers meer willen inhuren en dat de nood bij de zzp’ers daardoor hoog is, verwijst hij naar zijn brief van 18 november 2016 (NTFR 2016/2905). Daarin heeft hij een herijking aangekondigd van de begrippen gezagsrelatie en vrije vervangbaarheid. Daarnaast is de handhaving van de Wet DBA opgeschort tot 1 januari 2018.

Op basis van de WOB heeft de Belastingdienst een Praktijkhandleiding bedrijfsopvolging vastgoedexploitanten openbaar gemaakt. Deze is gemaakt door een werkgroep van leden van drie kennisgroepen (AB, Successiewet en het Vastgoedkenniscentrum). Centraal staat het ondernemingsbegrip ten behoeve van de bedrijfsopvolgingsregelingen in SW 1956 en de Wet IB 2001 (aanmerkelijk belang). In vijftien pagina’s en in zestien hoofdstukken wordt een inventarisatie gegeven van de problematiek van de bedrijfsopvolging bij vastgoedexploitanten. Aan de orde komen jurisprudentie en literatuur en er worden handvatten voor de praktijk aangereikt.

dwaling, heffingsrente, immateriëleschadevergoeding, voortvarendheidsvereiste, vrijwillige verbetering

dispositie, vertrouwensbeginsel

éénmarkt(toegang)criterium, fiscale groepsregimes

De staatssecretaris van Financiën heeft een hele serie vragen beantwoord van de vaste commissie voor Financiën over zijn brief van 20 september 2016 inzake coöperaties en dividendbelasting (NTFR 2016/2410). Als bijlage daarbij is opgenomen een presentatie van de NOB over de Nederlandse coöperatie in de dividendbelasting, gehouden op 4 juli 2016.

Edelweiss, zwartspaarder

Belanghebbende is als ‘financial trading company’ en ‘market maker’ lid van diverse buitenlandse beurzen. Voor het handelen op beurzen waarvan zij geen lid is, maakt zij gebruik van de diensten van een zogenoemde prime broker. In het kader van haar handelsactiviteiten koopt belanghebbende diverse diensten in bij de beurzen waarvan zij lid is alsmede bij de prime broker. Partijen zijn het op zich eens dat volgens de plaats-van-dienstregels de eventueel verschuldigde omzetbelasting voor deze diensten, met uitzondering van de hierna te noemen ‘rackspace’-diensten, wordt geheven van belanghebbende. Belanghebbende meent echter dat de diensten zijn vrijgesteld van omzetbelasting. Indien ter zake van deze diensten wel terecht Nederlandse omzetbelasting is (na)geheven, kan belanghebbende die belasting niet (volledig) aftrekken omdat zij zelf vrijgestelde prestaties verricht.

Op 1 december 2016 heeft de Europese Commissie een aantal voorstellen tot wijziging van de Europese btw-wetgeving ingediend bij het Europees Parlement. Het eerste voorstel ziet op de modernisering van het btw-systeem voor grensoverschrijdende B2C-e-commerce. Hoofdlijnen zijn de uitbreiding van het Mini One Stop Shop (MOSS)-systeem tot afstandsverkopen en andere dan elektronische diensten, het afschaffen van de vrijstelling bij invoer voor kleine zendingen en het vereenvoudigen van de regels voor kleine start-ups in de e-commerce-sector. Deze wijzigingen zouden per 1 januari 2021 van kracht moeten worden. Daarnaast bevat dit voorstel enkele technische wijzigingen van de Btw-richtlijn die per 1 januari 2018 van kracht zouden worden.

buitensporige last, eigendomsgrondrecht, gelijkheidsbeginsel, mede-eigendom, redelijke grond

De Tweede Kamer heeft op 22 december 2016 het wetsvoorstel Wijziging van de Wet maatregelen woningmarkt 2014 II naar aanleiding van de evaluatie van de verhuurderheffing aangenomen.

Bij de behandeling van het wetsontwerp Wijziging van de Wet maatregelen woningmarkt 2014 II naar aanleiding van de evaluatie van de verhuurderheffing heeft de Tweede Kamer op 20 december 2016 de volgende amendementen aangenomen. De stemming over het wetsontwerp zelf gebeurt op een latere datum.

Bij de behandeling van het wetsontwerp Wijziging van de Wet maatregelen woningmarkt 2014 II naar aanleiding van de evaluatie van de verhuurderheffing heeft de Tweede Kamer op 20 december 2016 de volgende moties aangenomen.

Minister Blok (Wonen en Rijksdienst) heeft de Tweede Kamer een verhoging voorgesteld van de verhuurderheffing per 1 januari 2018 met 0,007% in verband met het aangenomen amendement Bashir (Kamerstukken II, 2016-2017, 34 548, nr. 23), waarmee de heffingsvrije voet verhoogd wordt naar vijftig huurwoningen.

Minister Blok (Wonen en Rijksdienst) heeft de Tweede Kamer een brief gestuurd over een aantal onderwerpen die aan de orde zijn gekomen tijdens de plenaire behandeling op 14 december 2016 van het wetsvoorstel tot Wijziging van de Wet maatregelen woningmarkt 2014 II. In de brief is hij ook nader ingegaan op ingediende amendementen en moties. Het gaat om de volgende onderwerpen: een mogelijke nota van wijziging, alternatieven voor het amendement van het lid Albert de Vries (PvdA) over het bevriezen van de peildatum voor de WOZ-waarden bij de berekening van de verhuurderheffing (Kamerstukken II, 2016-2017, 34 548, nr. 12), de motie van de leden Albert de Vries en Van Vliet over vrijstelling van de verhuurderheffing voor bewoners met financiële problemen door funderingsproblematiek (Kamerstukken II, 2016-2017, 34 548, nr. 17), het amendement van het lid Voortman (GroenLinks) over voortzetting van de heffingsvermindering voor de verbouw van niet voor bewoning bestemde ruimten tot huurwoningen tot en met in ieder geval 2019 (Kamerstukken II, 2016-2017, 34 548, nr. 15) en tot slot het amendement van het lid Bashir (SP) over een heffingvrije voet van vijftig woningen (Kamerstukken II, 2016-2017, 34 548, nr. 23).

hoofdverblijf, ter beschikking staan, verhuurbemiddelingsovereenkomst

Het gaat in deze procedure om de vraag of voor het jaar 2013 de Verordening rioolheffing gemeente Overbetuwe onverbindend moet worden verklaard, omdat de gecorrigeerde baten in betekenende mate uitgaan boven het geraamde bedrag van de lasten.

Belanghebbende had cassatieberoep ingesteld betreffende een aanslag IB 2008. De griffier van de Hoge Raad had belanghebbende in de gelegenheid gesteld om tot en met 5 januari 2015 de gronden in te dienen. Nu de gronden pas op 6 januari 2015 waren ingekomen, had de Hoge Raad (24 april 2015, nr. 14/05658, ECLI:NL:HR:2015:1118) het cassatieberoep niet-ontvankelijk verklaard. Belanghebbende heeft verzocht om herziening van dat arrest. Dit verzoek is voor de Hoge Raad aanleiding om te onderzoeken of een bijzonder, niet aan belanghebbende toe te rekenen verzuim bij de verzending door PostNL heeft plaatsgevonden. Een bevestigende beantwoording van die vraag zou weliswaar niet tot toewijzing van het herzieningsverzoek kunnen leiden, maar zou wel aanleiding kunnen zijn tot het vervallen verklaren van het arrest waarop het verzoek ziet. Na onderzoek door de griffier van de Hoge Raad bij PostNL is komen vast te staan dat er geen sprake is geweest van een bijzondere, niet te voorziene gang van zaken bij de verzending door PostNL. Er is daarom geen reden om naar aanleiding van het herzieningsverzoek het arrest vervallen te verklaren.

kwijtschelding, schadevergoeding, tegemoetkoming aan bezwaren

vereiste aangifte, vergrijpboete, voorwaardelijk opzet

Antilliaanse beleggingsvennootschap, feitelijke leiding, informatieverzoek

beroepsmatig verleende rechtsbijstand, kostenvergoeding

In zijn aangifte IB/PVV 2002 heeft belanghebbende geen inkomen vermeld. Volgens de inspecteur heeft belanghebbende (onder meer) inkomsten uit een seksclub genoten. De inspecteur heeft zich daarbij gebaseerd op een strafrechtelijk onderzoek dat tegen belanghebbende is ingesteld. De inspecteur heeft belanghebbende ambtshalve aangeslagen naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 125.000. Later in de procedure heeft de inspecteur – op basis van het strafrechtelijke dossier – gesteld dat de inkomsten uit de seksclub eigenlijk op € 658.832 hadden moet worden vastgesteld. Belanghebbende heeft in de belastingprocedure erkend € 15.640 aan inkomsten uit arbeid niet te hebben verantwoord.

Belanghebbende heeft in 2009 een personenauto uit 1978 gekocht. Onder het destijds geldende wettelijke regime bestond voor motorrijtuigen van 25 jaar of ouder recht op vrijstelling van de motorrijtuigenbelasting, dus ook voor de auto van belanghebbende. Met ingang van 1 januari 2014 is het wettelijke regime gewijzigd in die zin dat de vrijstelling voor oldtimers is beperkt tot motorrijtuigen die veertig jaar of ouder zijn. In een brief van december 2013 heeft de inspecteur aan belanghebbende medegedeeld dat hij per 1 januari 2014 weer motorrijtuigenbelasting is verschuldigd. In deze brief wordt tevens gewezen op de overgangsregeling en de daaraan verbonden voorwaarden. Hof Den Bosch (17 april 2015, nr. 14/01065, NTFR 2015/1653) heeft geoordeeld dat de brief slechts een informatief karakter heeft betreffende de voorgenomen wetswijziging ten aanzien van de vrijstelling voor oldtimers. De brief betreft geen belastingaanslag en is ook niet op grond van enige wettelijke bepaling aan te merken als een voor bezwaar vatbare beschikking als bedoeld in art. 26 AWR. Het bezwaar tegen de brief is niet-ontvankelijk.

aansprakelijkstelling, heffingsrente, meldingsplicht, verwijtbaarheid

Dit besluit bevat de periodieke wijziging van de Leidraad invordering 2008. De aanpassingen houden verband met de wijziging van de belastingwetgeving per 1 januari 2017, alsmede de invoering van het wettelijk breed moratorium in 2017. Dit besluit bevat ook een aantal technische aanpassingen van de Leidraad Invordering 2008.

Ingevolge Richtlijn 2011/16/EU, inzake de wederzijdse bijstand bij belastingheffing, worden vanaf 1 januari 2016 (respectievelijk 1 januari 2017 voor Oostenrijk) inlichtingen betreffende rekeninghouders van financiële rekeningen automatisch gerapporteerd aan de lidstaat waarvan de rekeninghouder ingezetene is. De eerste gegevensuitwisselingen zullen in 2017 plaatsvinden over het kalenderjaar 2016. Als de rekeninghouder een intermediaire structuur is, moet door die structuur heen worden gekeken en de uiteindelijk begunstigden ervan geïdentificeerd en gerapporteerd. Om de (controle op de) uitvoering van deze richtlijn te kunnen effectueren, hebben de belastingautoriteiten (permanent) toegang nodig tot de antiwitwasinlichtingen die zijn verkregen op grond van Richtlijn (EU) 2015/849 (Vierde Antiwitwasrichtlijn). De Raad heeft daarom de volgende richtlijn vastgesteld:

Onze redactie heeft deze uitspraak niet samengevat of becommentarieerd, maar wil er wel graag op attenderen.

Onze redactie heeft deze uitspraak niet samengevat of becommentarieerd, maar wil er wel graag op attenderen.

Onze redactie heeft deze uitspraak niet samengevat of becommentarieerd, maar wil er wel graag op attenderen.

Onze redactie heeft deze uitspraak niet samengevat of becommentarieerd, maar wil er wel graag op attenderen.

Onze redactie heeft deze uitspraak niet samengevat of becommentarieerd, maar wil er wel graag op attenderen.

Onze redactie heeft deze uitspraak niet samengevat of becommentarieerd, maar wil er wel graag op attenderen.

Onze redactie heeft deze uitspraak niet samengevat of becommentarieerd, maar wil er wel graag op attenderen.

Onze redactie heeft deze uitspraak niet samengevat of becommentarieerd, maar wil er wel graag op attenderen.

Onze redactie heeft deze uitspraak niet samengevat of becommentarieerd, maar wil er wel graag op attenderen.

Onze redactie heeft deze uitspraak niet samengevat of becommentarieerd, maar wil er wel graag op attenderen.