NTFR 2013/1779 - De duurzaamheid van belastingplanning
Aflevering 38, gepubliceerd op 19-09-2013 geschreven door prof. dr. O.C.R. MarresDe strijd tegen agressieve belastingplanning heeft terecht – ook in deze rubriek – veel aandacht gekregen. De G8 en de G20 hebben het onderwerp op de agenda gezet, de Europese Commissie heeft een actieplan, zo ook de OECD, en er is een publiek debat ontstaan dat wordt gevoed door budgettaire tekorten, verontwaardiging van politici en burgers, artikelen in de pers, actie van ngo’s enzovoort. De tijd lijkt dus rijp voor veranderingen in de regelgeving die de mogelijkheden van tax planning fors beperken. Dat is echter niet eenvoudig vanwege de deels conflicterende belangen van staten. Agressieve belastingplanning is immers nauw verweven met een ander niet zo populair fenomeen: fiscale concurrentie. Voorts hebben verschillende landen de beschikking over sterk verschillende productiefactoren en marktomstandigheden, en dus een belang bij verschillende vormen van winstverdeling. Binnen de G20, die zowel OECD-lidstaten als de BRIC-landen tot haar leden rekent, is er desalniettemin harmonie in de zin dat de G20-leiders zich hebben gecommitteerd aan een ‘swift implementation’ van het actieplan van de OECD. Nu zijn die plannen nog rijkelijk vaag, dus het is de vraag hoe groot de eendracht nog zal zijn wanneer de plannen van de OECD concreter worden. Voorts is het de vraag of de bereidheid tot coördinatie van wetgevingen nog even groot is naarmate de crisis wegebt en de drang tot fiscale concurrentie weer toeneemt. Niettemin moet rekening worden gehouden met wijziging van de thans geldende regels. Mijn aandacht gaat in deze bijdrage uit naar de mogelijkheden en onmogelijkheden om ongewenste belastingplanning te keren. Daarbij richt ik me vooral op de winstbelastingen. De ethische kant van de discussie zal ik niet belichten. Niet omdat tax planning niet vatbaar zou zijn voor toetsing aan ethische normen, maar omdat de grens tussen aanvaardbare en onaanvaardbare tax planning subjectief en arbitrair is, en ethische normen mijn inziens geen zinvolle handvatten bieden om die grens te beschrijven.Zie mijn oratie Eerlijk delen in de fiscale jungle, Sdu, Den Haag 2012, p. 51.