NTFR 2018/2292 - Geen afschaffing van de consolidatie in de fiscale eenheid (VPB)
Aflevering 41, gepubliceerd op 11-10-2018 geschreven door prof. dr. J.N. BouwmanHet zal de lezer niet zijn ontgaan dat het regime van de fiscale eenheid in de vennootschapsbelasting onder grote druk is komen te staan. Door HvJ 22 februari 2018, zaken C-398/16 en C-399/16,NTFR 2018/563, dat prejudiciële vragen beantwoordde van de Nederlandse Hoge Raad, is duidelijk dat de voordelen van dit regime niet uitsluitend mogen worden gereserveerd voor binnenlandse concernverhoudingen. Ook in grensoverschrijdende verhoudingen binnen Europa bestaat op grond van de vrijheid van vestiging van het VWEU aanspraak op deze voordelen, aldus het arrest, tenzij er een rechtvaardigingsgrond bestaat om een voordeel niet te hoeven toekennen. Het per voordeel toetsen of dit ook moet worden toegekend in de hiervoor bedoelde grensoverschrijdende verhoudingen wordt de per-elementbenadering genoemd. De Nederlandse staatssecretaris van Financiën had op 25 oktober 2017 al laten weten dat hij met deze zogenoemde per-elementbenadering niet kan leven en dat hij – mocht het HvJ deze toch omarmen – met een spoedreparatie zou komen die het voor belastingplichtigen positieve effect van deze benadering weer ongedaan zou maken.Brief van 25 oktober 2017, nr. 2017-0000204271, NTFR 2017/2786. Praktisch gesproken komt de spoedreparatie erop neer dat het negatieve effect van een aantal wetsartikelen dat door het aangaan van een fiscale eenheid kon worden vermeden in binnenlandse situaties nu ook in die situaties gaat optreden. Dit wordt bereikt door deze artikelen van toepassing te verklaren onder het negeren van het bestaan van de fiscale eenheid. Op deze manier wordt getracht verschil in behandeling tussen binnenlands en grensoverschrijdend werkzame concerns op een aantal punten te voorkomen. Bovendien kondigde hij aan dat het van toepassing verklaren van de ‘per-elementbenadering’ zou moeten leiden tot een fundamentele bezinning op het regime van de fiscale eenheid om zo tot een toekomstbestendige concernregeling te komen. Over het laatste gaat deze Opinie.