NTFR 2014/1518 - Multifunctioneel inkomensbegrip
Aflevering 24, gepubliceerd op 12-06-2014 geschreven door dr. J.C.K.W. BartelDe loon- en inkomstenbelastingheffing hebben niet enkel een collecterende functie. Deze belastingen worden ook ingezet voor inkomensherverdeling en versterking van de arbeidsparticipatie. Hoewel het instrumenteel gebruik van de belastingheffing voor deze generale doelstellingen in het algemeen vorm heeft gekregen in tarieven en de daarmee samenhangende heffingskortingen, is het inkomensbegrip zelf daarbij niet buiten schot gebleven. Dit speelt met name bij de steeds verdergaande inzet van de instrumentele functie voor het bereiken van niet-generale maar specifieke doelen (belastinguitgaven). Belastinguitgaven zijn te omschrijven als overheidsuitgaven in de vorm van een derving of een uitstel van belastingontvangsten die voortvloeien uit een voorziening in de wet voor zover die voorziening niet in overeenstemming is met de primaire heffingstructuur van de wet. Deze belastinguitgaven hebben vaak de vorm van een aftrekpost of een beperking van een bijtelpost bij het bepalen van het inkomen. Het budgettair belang van deze belastinguitgaven is groot. De opbrengst van de loon- en inkomstenbelasting is voor 2014 begroot op € 45,2 mrd. Het budgettair belang, dat met de 42 belastinguitgaven op het terrein van winst, inkomen en vermogen gemoeid is, bedraagt € 8,1 mrd met een doorwerking van € 550 mln naar de premieheffing.Bijlage Miljoenennota 2014, Kamerstukken II, 2013-2014, 33 750, nr. 2, par. 5.3. Van deze belastinguitgaven heeft het merendeel betrekking op de verlaging van de belastingdruk op ondernemingen (€ 3,8 mrd) en arbeid (€ 1,6 mrd); hiervan is de zelfstandigenaftrek de grootste belastinguitgave (€ 1,7 mrd) en de verlaging fiscale bijtelling (zeer) zuinige auto’s substantieel (€ 467 mln). Daarnaast zijn toeslagen instrumenteel ingezet. Het budgettair belang van de zorg-, huur en kinderopvangtoeslagen is voor 2014 bijna € 11 mrd.